بلوغ زودرس

         بلوغ زودرس 

تعریف بلوغ زودرس:

به ایجاد علائم بلوغ‌ ‌ در دختران قبل از ۸ سالگی و

در پسران قبل از ۹ سالگی،‌ ‌بلوغ زودرس گفته می‌شود.

اگر چه این کودکان ابتدا بلندتر از همسن‌های خود هستند ‌ولی به دلیل بلوغ زودرس

صفحات رشد استخوان‌ها‌،‌زودتر بسته شده و ‌درنهایت قد کوتاه‌تری در‌زمان انتهایی ‌بلوغ

نسبت به همسن وسال های خود پیدا می کنند.

ولی باید بدانیم که شروع سن بلوغ در هر کشوری بسته به نژاد افراد

و ویژگیهای دموگرافیک محل ممکن است متفاوت باشد.

به عبارت دیگرتعریف بلوغ زودرس شامل بروز خصوصیات جنسی ثانویه در کودکان

در سنی معادل دو انحراف معیار جوان‌تر از میانگین سن طبیعی بلوغ، محسوب می شود.

به بیان دیگر سن واقعی تعیین کننده بلوغ زودرس جنسی در هر جامعه با جامعه دیگر متفاوت است.

علائم بلوغ زودرس در پسران :

ایجاد صفات  جنسی ثانویه در پسران به صورت  بزرگ شدن بیضه‌ها یا رشد موهای زهار در پسران، و

که معمولا" با تغییرات رفتاری به صورت درجاتی پرخاشگری و لجاجت و منیت فرد

می باشد.

علائم بلوغ زودرس در دختران :

رشد سینه‌ها یا ایجاد موهای زهار در دختران و گاه ایجاد جوش و آکنه زیر پوستی و تغییرات رفتاری

می باشد و در نهایت خونریزی یا ترشحات واژنی، و تکامل اسکلت‌بندی بدن.

علل بلوغ زودرس:

بلوغ زودرس سنترال یا مرکزی:

آغازگر فرایند بلوغ هیپوتالاموس می باشد که با ترشح GnRH و تحریک هیپوفیزو متعاقب آن 

آزادسازی گنادوتروپین‌ها (FSH و LH) از گنادها باعث ایجاد  فرایند بلوغ می باشد.

با آزاد شدن گنادوتروپین‌ها، استروئیدها (برای مثال استروژن، پروژسترون یا تستوسترون) نیز ساخته و

ترشح می‌شوند، که این باعث بروز خصوصیات جنسی ثانویه می‌شود.

 در بلوغ زودرس سنترال یا مرکزی، غده‌ی هیپوتالاموس در زمان  زودتر از زمان نرمال

شروع به ترشح هورمون GnRH می‌کند و بنابراین پروسه بلوغ زودتر اتفاق می افتد.

 علل بلوغ زودرس سنترال یا مرکزی:

1) تومورهای CNS نظیر کرانیوفارنژیوما، گلیوما وتومورهای هیپوفیز

2) عفونت ها و التهاب مغزومننژیت ها و  آبسه مغز

3) بیماریهای گرانولوماتزیس مثل سارکوئیدوز یا سل

4) ضربات سر

5) ضایعات  عروقی

6)رادیوتراپی  جمجمه

7) نوروفیبروماتوز نوع 1 

و بالاخره اشکال ژنتیکی و سابقه فامیلی بلوغ زودرس.

بلوغ زودرس غیر وابسته به گنادوتروپین ها:

1)علل گُنادی (جنسی)

2) علل آدرنال

3)علل اکتوپیک یا بیرونی  و اگزوژن می تواند منجر به بلوغ زودرس گردد.

4)کم کاری تیروئید هم می‌تواند باعث بلوغ زودرس شود، که شاید به علت

تحریک گیرنده FSH توسط TSH باشد.

5) مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری یا سایر داروهای حاوی استروژن

6)مصرف غذاهای حاوی هورمون استروژن

7) تومورهای  تخمدان یا آدرنال

درمان بلوغ زودرس:

بدیهی است که درمان بر مبنای درمان علت زمینه ای است.

گاهی مواقع نیز با صلاحدید پزشک فوق تخصص غدد درمان  از آنالوگ‌های GnRH بسیار قوی و

طولانی اثر به منظور جلوگیری از بسته شدن صفحات رشد استفاده می شود.

بدیهی است که فرد مبتلا نیاز به ساپورت های روحی روانی جهت غلبه بر حل مشکل دارد.

نویسنده: دکتر علیرضا عارف زاده

فوق تخصص غدد.