دکتر عارف زاده فوق تخصص غدد در تهران

             چگونه اضطراب و استرس موجب چاقی می‌شوند؟

۱) افزایش اشتها :  کورتیزول و اسید معده بیشتر ترشح می‌شود. در نتیجه اقزایش کورتیزول و اقزایش اسید معده گرسنگی زودتر بروز می‌کند و فرد  غذای بیشتر  مصرف کرده و بالاخص  شیرینی مصرف کرده و چاق می‌شود.‌
۲) افزایش کورتیزول و پرخوری عصبی بروز می‌کند. در این شرایط انسان بدون آنکه گرسنه باشد، به غذا خوردن روی می‌آورد. به نظر می‌رسد غذا خوردن راهی برای کاهش فشارهای عصبی باشد. بدین‌ترتیب با دریافت غذای بیشتر چاقی عارض می‌شود.

در استرس کوتاه مدت، افزایش سطح پلاسمایی هورمون کورتیزول باعث افزایش وزن از سه روش می شود. روش اول: تجزیه پروتئین ها و در نهایت کاهش و آتروفی ماهیچه های بدن مخصوصا دور شکم؛ روش دوم:‌ هورمون های لاغری از جمله هورمون رشد تستسترون در سطح خون خاصیت بازخورد منفی دارد و روش سوم: به دلایل ناشناخته ای هورمون کورتیزول تجمع چربی در نواحی اطراف دور شکم را افزایش می دهد.

۳)افزایش کورتیزول و اقزایش کاتکول آمین ها در شرایط اضطراب و استرس به ویژه در موارد طولانی آن، نظم هورمونی بدن دستخوش تغییر می‌شود و بدن تمایل به افزایش انسولین و ذخیره چربی پیدا کرده و به اصطلاح استعداد چاقی پیدا می‌کند. شاید بشود علت چاقی در کسانی را که می‌گویند حتی اگر آب هم بخورند چاق می‌شوند (منظور کم غذا خوردن است) به این مسئله نسبت داد.
توضیح آنکه در شرایط استرس و اضطراب طولانی مدت سطح  کاتکول آمین ها و متعاقب آن انسولین خون بالا می‌رود و حد تعادل آن بالاتر از حالت طبیعی قرار می‌گیرد. می‌دانیم که انسولین هورمون‌ ذخیره کننده انرژی است. بنابراین در این حالت قند حاصل از خوردن غذا بیش از آنکه سوزانده شود، به صورت چربی در بافت چربی ذخیره می‌شود. یعنی فرد مورد نظر با خوردن همان مقدار غذای قبلی چاق می‌شود.
از طرف دیگر بالا بودن سطح انسولین خون مانع از آزاد شدن چربی‌ها و مصرف آنها برای تامین انرژی بدن می‌شود. در نتیجه این عده علی‌رغم مصرف غذا و به ویژه مواد قندی از قند خون پایین و احساس خستگی و کسالت شکایت دارند و در عین حال روز به روز چاق تر می‌شوند.‌
به علاوه انسولین  و کورتیزول  موجب احتباس آب و نمک در بدن می‌شود و این اثر زودتر از اثر قبلی ظاهر می‌گردد. بدین‌ترتیب شرایط پراسترس سبب افزایش سطح انسولین خون در افراد مستعد می‌شود و به دنبال آن، بدن آب و نمک بیشتری جذب کرده و دچار پف و ادم می‌شود (این عده بیان می‌کنند که گاهی اوقات وقتی دچار فشارهای عصبی می‌شوند، بدنشان باد کرده و متورم می‌شود).‌
۴) و بالاخره آنکه بعضی داروها که برای کاهش اضطراب تجویز می‌شوند، اثر چاق کننده دارند.با توجه به موارد گفته شده دیگر می‌دانیم چرا در افراد مستعد، اضطراب و فشارهای عصبی‌ اثر چاق کننده دارند. بنابراین برای کاهش وزن بهتر باید استرس و اضطراب را کاهش دهیم.

ابر تگ‌ها: دکتر عارف زاده, دکتر عارف زاده علیرضا, دکتر علیرضا, دکتر عارف زاده علیرضا., دکتر علیرضا عارف زاده, Doctor arefzadeh alireza, Doctor alireza arefzadeh, alireza arefzadeh, تهران, ایران, فوق تخصص غدد, متخصص داخلی, متخصص غدد, Dr. alireza arefzadeh, Dr. Arefza

بیماران عزیزم مرتبا" در مورد رژیم غذایی در  بیماری کم کاری تیرویید سوال می کنند.

پاسخ:

در کتابهای آمریکایی و اروپایی اشاره های متعددی بر عدم مصرف مواد زیر شده است:

1-  این بیماران باید از مصرف زیاد مواد غذایی گواتروژن پرهیز کنند.مواد غذایی گواتروژن  و حاوی تیوسیانات بالا شامل انواع کلم، شلغم، روغن گلزا ( کانولا ) ، بادام زمینی،کلم برگ چینی، کلم بروکلی، کلم بروکسل، گل کلم، کلم برگ سفید، کلم برگ قرمز، کانولا، بروکلی چینی، کلم چینی، ترب کوهی، کلم پیچ، کلم قمری، دانه خردل، خردل سبز، تربچه، شلغم، کاساوا ، ارزن و سویا است.

2- سویا می تواند مانع جذب کافی ید شود, خصوص در شیر خواران که با شیر سویا تغذیه می شوند

ولی آیا این غذاها در ایران هم همین گونه هستند؟

اصولا" در ایران متاسفانه هیچ مطالعه دقیقی نداریم ولی مطالعات جزیی انجام شده حاکی از عدم وجود تیوسیانات بالا در رژیم های ایرانی است( رفرنس: اپیدمیولوژی و کنترل بیماریهای شایع در ایران).

مهم ترین نکات از دیدگاه بنده:

1) کاهش استرس: شاید از دید بنده مهمترین مسئله است

هرگاه شخصی تحت استرس قرار می گیرد غدد آدرنال (فوق کلیوی) به کمک بدن شتافته و با تولید هورمون‌های مختلف و کورتیزول به بدن کمک می‌کند،  استمرار استرس موجب  تحریک مرتب تیرویید  بر تولید هورمون های تیرویید و در نهایت تخلیه ذخایر غده تیروئید  و عدم توازن با شرایط متابولیک  بدن خواهد کرد. از طرفی تولید اکسیداتیو استرس روی عملکرد تیرویید اثر گذاشته و افراد با  زمینه تیروییدیت هاشیموتو را علامتدار می کند.( رفرنس:Stress and thyroid autoimmunity,T Mizokami ).

در گذشته به این بیماری غم باد میگفتند،  شاید گذشتگان هم به خوبی بر تاثیر استرس روی عملکرد تیرویید آشنا بوده اند   

2) مصرف نمک یددار بهداشتی و عدم مصرف نمک سنگی و غیر بهداشتی

3) توجه داشته باشید که از نمک در پایان پخت غذا استفاده کنید، زیرا در غیر این صورت میزان ید کمتری از آن چه که انتظار می رود دریافت خواهید کرد. 

4) از مصرف نمک یددار مانده و تاریخ مصرف گذشته خودداری کرده و نمک یددار را نباید در شیشه های شفاف و در معرض نور نگهداری کرد.

5) اگر چه گفته می‌شود در ایران شیوع گواتر کمبود ید و کمبود ید رژیم غذایی اندک شده است ولی اینجانب هنوز که هنوز است با بسیاری از موارد بیماران دچار کمبود ید و گواتر ناشی از کمبود ید مواجه می شوم،  متاسفانه ما ایرانی ها عادت چندانی به مصرف رژیم های دریایی نظیر جلبک و صدف و حتی ماهی نداریم و بدتر اینکه ماهی هایی هم که در برخی نقاط ایران مثل شمال ایران مصرف می شوند فاقد ید کافی هستند چون ید در اعماق اقیانوس ها است و تنها آب هایی که به اقیانوس وصل هستند نظیر جنوب ید خوبی دارند، طبیعی است که ماهی های شمال و پرورشی فاقد این خصلت هستند،  لذا همواره به بیماران توصیه به مصرف ماهی سالمون جنوب یا خارجی، آنهم غیر پرورشی می نمایم. 

ابر تگ‌ها: دکتر عارف زاده, دکتر علیرضا عارف زاده, دکتر علیرضا, دکتر عارف زاده علیرضا, Doctor arefzadeh alireza, Doctor alireza arefzadeh, alireza arefzadeh, dr. alireza arefzadeh, tehran, iran, ایران, تهران

دکتر عارف زاده

ابر تگ‌ها: دکتر عارف زاده, دکتر علیرضا عارف زاده, دکتر علیرضا, دکتر عارف زاده علیرضا, Dr. alireza arefzadeh, alireza arefzadeh, Doctor alireza arefzadeh, Doctor arefzadeh alireza, Doctor arefzadeh