کوتاهی قد
جهت مشاهده ویدئوهای آموزشی کوتاهی
قد روی لینک زیر کلیک کنید:
دسته بندی: ویدئوهای آموزشی » ویدئوهای آموزشی کوتاهی قد
دسته بندی: بیماریهای غدد » پرولاکتینوما تومور هیپوفیز
پرولاکتینوما تومور هیپوفیز
شا یع ترین آدنوم هیپوفیز پرولاکتینوما میباشد.
حدود 40 درصد از موارد تومورهای هیپوفیز پرولاکتینوما می باشد.
شیوع آن تقریبا" حدود 6 تا 100 در 100000 نفر گزارش شده است ( 11،10 ).
شیوع آن در زنان قبل از سن یائسگی بیشتر از مردان است
که شاید یکی از علل آن آن مراجعه سریع تر در زنان به جهت وجود علائمی
مانند ترشح نابجای شیر از پستان ها( گالاکتوره)، الیگومنوره، آمنوره و
نازایی است. در مردان معمولاً تا زمانی که توده بزرگ نباشد و
علائم فشاری ایجاد نکند چندان علامت دار نیست.
علائم بالینی
علائم بالینی پرولاکتینوما به جهت ترشح هورمون پرولاکتین و
یا اثر فشاری تومور است.
پرولاکتین بالا با اثر مهاری بر (GnRH) روی ترشح هورمون آزاد کننده گنادوتروپ
سبب هیپوگنادیسم هیپوگنادوتروپیک می شود.
علائم شایع پرولاکتین بالا در خانم ها قبل از یائسگی ترشح
نابجای شیر از پستان ها( گالاکتوره)، آمنوره و گالاکتوره است.
علائم در مردان شامل کاهش میل جنسی،عدم توانایی جنسی
و کاهش موهای صورت است.
ژنیکوماستی و گالاکتوره در مردان شایع نیست ولی به
علت اثر فشار ی تومور سردرد و اختلالات بینا یی در
مردان شایع تر است .
درمان دارویی
آگونیست های دوپامین اولین درمان انتخابی جهت
همه انواع پرولاکتینوما، حتی ماکروپرولاکتینوما هستند.
نویسنده و گردآوری:
دکتر علیرضا عارف زاده.
فوق تخصص غدد.
دسته بندی: بیماریهای غدد » ترشح غیر طبیعی شیر از پستان گالاکتوره
ترشح غیر طبیعی شیر از پستان گالاکتوره
یکی از عللی که منجر به ترشح شیر از پستان ها به صورت غیر طبیعی میگردد افزایش
هورمون پرولاکتین می باشد.
عوامل مختلف فیزیولوژیک و غیرفیزیولوژیک با افزایش سطح پرولاکتین سرم همراه هستند.
مهمترین علت غیرفیزولوژیک این اختلال، تومور ترشح کننده پرولاکتین یا به عبارت دیگر
پرولاکتینوماست.
پرولاکتینوما از علل شا یع اختلال عملکرد تخمدان و نازایی در خا نم ها و یکی از تومورهای شایع
هیپوفیزدرزنان و مردان است که گهگاه با مشکلات جنسی و کاهش تمایلات جنسی و سردرد و موهای زائد و
اختلال بینایی تظاهر کند.
سایر علل ترشح شیر از پستان ها(گالاکتوره):
1)علل دارویی که منجر به افزایش سطح هورمون شیردهی شوند مثل داروهای معده (رانیتیدین ، سایمتیدین و متوکلوپرامید) یا داروهای مهارکننده گیرنده های دوپامین ( داروهای ضد افسردگی و ترانکولایزر ها ) و بسیاری از داروهای دیگر،
2)سایر اختلالات اندوکرین ( مثل هیپوتیروئیدی ) ،
3) اختلالات متابولیک : تومورهای غیر هیپوفیزی ترشح کننده پرولاکتین ( نظیر هیپرنفروما و سارکوم برونکوژنیک ) ، سیروز کبدی نارسایی مزمن کلیه ( که در این بیماریها نیز افزایش ترشح پرولاکتین وجود دارد)
4) ایدیوپاتیک گالاکتوره( فرمی از بیماری که با هیچ گونه اختلال واضحی همراه نیست)
دسته بندی: بیماریهای غدد » موهای زائد
موهای زائد
موهای زاید در زنان مشکل نسبتا شایعی است که گهگاه عوارض روانی هم به دنبال دارد .
حتما" شما نیز در میان اطرافیانتان باخانم هائی که در صورتشان موهای ضخیم وسیاه رنگ
وجوددارد،رو به رو شده اید.
شاید خود شما یکی از کسانی باشید که بااین مشکل مواجه هستند. اکثرخانم هائی که با این
مشکل مواجهند، چون از ظاهرشان ناراضی هستند، قبل از اینکه علت اصلی ایجاد این وضعیت
را پیدا کنند، به انواع و اقسام داروها وروش های درمانی دردناک و غیر دردناک متوسل
می شوند.
اما چون در بسیاری از موارد علت اصلی برطرف نشده، پس از مدت کوتاهی همه چیز به حالت
اول باز میگردد.
پس مشکل موهای زائد(هیرسوتیسم) تنها وتنها یک نشانه است که نیازمند به
ارزیابی کاملهورمونی توسط پزشک فوق تخصص غدد دارد.
در شکل زیر نواحی مبتلا نشان داده شده است:
در صورت وجود هر یک از علائم زیر حتی در صورت عدم وجود موهای زائد(هیرسوتیسم)
به وجود مشکلات هورمونی در بدنتان شک کرده و به پزشک فوق تخصص غدد مراجعه کنید :
قاعدگی های نامنظم یا کم شده یا قطع شده یا لکه بینی
جوش های زیاد در صورت و پشت و سایر نواحی بدن
خشونت صدا و تغییرات تون صدا شبیه مردان
عقب رفتن خط رویش موهای سر و طاسی مردانه( آلوپسی آندروژنیک)
تغییرات سایز پستان ها و شل شدن پستان ها
بزرگ شدن کلیتوریس دستگاه تناسلی ( کلیتورومگالی)
چاقی که خود یک علت شایع برای افزایش هورمون مردانه است.
پوست تیره و ضخیم شده(آکانتوزیس نیگریکانس) در گردن، زیر بغل،
کشاله ران یا چین های بدن.
ترشح غیر طبیعی شیر یا سایر مایعات از پستان( گالاکتوره)
در زمانی که کودک شیرخوار ندارید.
فشار خون بالا،قند خون بالا و مشکلات کلسترول.
همان طور که گفته شد مشکل موهای زائد(هیرسوتیسم) یک نشانه است و علل زیادی از
جمله علل با منشاء تخمدان ها، غدد فوق کلیوی( آدرنال) یا هیپوفیز و نیز سایر علل هورمونی
و متابولیک مثل چاقی و نظائر آن در ایجاد آن نقش دارند :
چاقی یک علت شایع برای افزایش هورمون مردانه است .
نکته مهم: ایجاد موهای زائد با رشد بسیار سریع و پیشرونده و در زمان اندک لازم است سریعا"
توسط پزشک فوق تخصص غدد ارزیابی شود پس در صورت وجود این علامت سریعا" مراجعه
بفرمایید.
بعضی از اشکال موهای زائد( هیرسوتیسم) نیز جنبه ارثی و ژنتیک دارد.
درمان هیرسوتیسم
همان طور که قبلا" اشاره شد مشکل موهای زائد(هیرسوتیسم) صرفا" یک نشانه است که نیاز
به بررسی دقیق هورمونی دارد و تاکید می کنیم که حتما با مراجعه به پزشک علت را پیدا
کنید. بدیهی است که با کشف علت درمان علت زمینه ای منجر به بهبود بیماری خواهد شد
توصیه موکد بنده در زنانی که چاقی و اضافه وزن دارند، این است که با مراجعه به متخصص
تغذیه و انجام ورزش و فعالیت بدنی وزن خود را کاهش دهند.
از دست دادن وزن می تواند سطوح آندروژن را کم کرده و هیرسوتیسم را بهبود ببخشد.
بعضی از علل هیرسوتیسم مانند تومورهایی که آندروژن تولید می کنند یا تومورهای غده
هیپوفیز می توانند از طریق جراحی، یا درمانهای دیگر بر طرف شوند.
تهیه و گردآوری: دکتر علیرضا عارف زاده
فوق تخصص غدد، رشد و متابولیسم.
دسته بندی: آموزش بیماران » انتخاب جنسیت فرزند قبل از بارداری
انتخاب جنسیت فرزند قبل از بارداری
یکی از مسائلی که این روزها به بنده مراجعه میکنند و تصور عموم مردم بر این میباشد که
تغییرات هورمون های جنسی بر نوع جنسیت فرزند آنها نقش دارد موضوع انتخاب جنسیت فرزند قبل از بارداری است.
حال سوال این است که آیا میتوان با روش هایی غیر از IVFتا حدی منجر به داشتن فرزندی فرزند پسر یا دختر شد؟
مردان دو نوع اسپرم تولید میکنند، یکی حاوی کرومزوم x و دیگری حاوی کرومزوم y
تفاوت این دو گامت در کروموزوم شماره ۲۳ آنها است،
زنها فقط یک نوع گامت تولید میکنند و آن نیز فقط حاوی کرومزوم xاست،
اگراسپرم ایکس دار مرد با تخمک ایکس دار زن لقاح کند، فرزند دختر خواهد شد و
اگراسپرمحاوی کرومزوم y مرد با تخمک ایکس دار زن لقاح انجام دهد، جنین حاصله پسر خواهد
شد.
پس تا اینجا میبینیم که پسر یا دختر شدن فرزند بستگی به مرد دارد نه زن
و این مرد است که با دو نوع اسپرم خودش مشخص میکند که جنین پسر باشد یا دختر،
در شرایط ایده آل شانس پسر یا دختر شدن جنین برابر است یعنی 50 – 50 است و بستگی به
این دارد که در موقع لقاح کدام اسپرم خودش را زودتر به تخمک برساند تا آن را بارور سازد.
مسائلی همچون رژیم غذایی، زمان باروری، PHواژن زن و اسرس روی این پروسه نقش دارد که در این مقاله به آن اشاره میکنیم:
نکته مهم: هیچ کدام از این اقدامات صد در صد نیست و تنها روش صد در صد انجام IVF است
پیروی از رژیم غذایی مخصوص برای به دست آوردن فرزند پسر یا دختر از زمان های قدیم
معمول بود، ولی از آنجا که مکانیسم و نحوه اثر این روش ناشناخته بود، رژیم های غذایی،
متفاوت و گاه متناقض به کار گرفته می شد.
در انسان اگر چه نحو عمل رژیم غذایی و استفاده از رژیم مناسب شناخته نشده ولی حدس زده
می شود که ممکن است به علت تغییر متابولیسم تخمک و بخصوص سطح خارجی آن در
صورتی که تخمک یون مناسب را داشته باشد بتواند اسپرماتوزوئید حامل کروموزوم جنسی y
یعنی پسر یا x یعنی دختر را به طرف خود جلب کند.
نتایجی که از به کار بردن این روش گزارش شده، یکنواخت نیست و بعضی از مراکز بین 30تا
85درصد موفقیت گزارش داده اند.
اما این نتایج، زمانی می تواند قابل قبول و قابل اعتماد باشد که رژیم غذایی به تنهایی مورد
استفاده واقع شود و سایر روش های همزمان با این روش به کار گرفته نشود.
روش استفاده از رژیم غذایی استاندارد خاصی ندارد و تا حدود زیادی با مواد غذایی معمول در
هر کشور ارتباط دارد.
ولی نتایج به دست آمده از این تحقیقات، یکنواخت بوده و هدف از آن تغییر تعادل موجود بین یون
های منیزیم، سدیم، پتاسیم و کلسیم است.
در این روش آنچه اهمیت دارد نسبت این مواد با یکدیگر و نو مقدار مطلق آنهاست.
بنابراین، رژیم غذایی باید به نحوی انتخاب شود که نه تنها باعث باعث بالارفتن ماده معدنی
مورد نظر نشود بلکه مقدار املاحی را که باعث جلب اسپرماتوزوئید جنسیت مخالف جنین مورد
نظر می شود در خون کاهش دهد.
در این روش برای رسیدن به جنین پسر، بالا بودن نسبت سدیم و پتاسیم و کم بودن کلسیم و
منیزیوم، متابولیسم تخمک و به خصوص لایه خارجی آ ن را به نحوی تغییر می دهد که
اسپرماتوزوئیدهای حامل جنسیت پسر به طرف آن جذب می شوند و بر عکس برای جذب
اسپرماتوزوئید جنسیت دختر به وسیلو تخمک، لازم است میزان کلسیم و منیزیوم خون بالا برود
و میزان پتاسیم و سدیم خون پایین بیاید.
در یک مطالعو دقیق که روی ۴۷ نفر زنی که از این رژیم برای به دست آوردن جنسیت مورد نظر
استفاده کردند ۴۵ نفر توانستند فرزند پسر به دنیا آورند رژیم فقط لازم است به مدت سه ماه و
به خصوص در زمانی که لقاح صورت می گیرد مورد استفاده واقع شود.
این روش فقط لازم است توسط زن اجرا شود زیرا تغییرات یونیک اوول است که اسپرماتوزوئید
موردنظر را انتخاب می کند.
استفاده از رژیم با بو کاربردن یک دستور آشپزی صورت نمی گیرد بلکه یک نسخو پزشکی
محاسبه شده می تواند موثر باشد.
استفاده درازمدت از این رژیم پزشکی اثر سوء بر سلامت مادر و بچه نیز بو جای نمی گذارد.
بو طور مثال سدیم علاوه بر نمک طعام، در غذاهای دریایی، گوشت، تخم مرغ، شیر، جگر
گوساله، هویج، اسفناج وجود دارد و مقدار مصرف روزانه آن معادل ۵/۵ گرم است درصورتی که
رژیم های غذایی معمول تا ۴ برابر این مقدار را به بدن می رسانند.
منابع غذایی حاوی پتاسیم در فرآورده هایی مثل گوشت، غالت، میوه یا و سبزی یا وجود دارد.
مقدار نیاز روزانه به پتاسیم یک میلی گرم است اما در رژیم های غذایی معمول تا ۴۵ برابر این
مقدار پتاسیم وجود دارد.
کلسیم که مقدار احتیاج روزانه آن در بدن ۸۵۵ میلی گرم در روز است، در فرآورده هایی مثل
شیرکاکائو، ماست، بستنی، شلغم، بادام و ساردین وجود دارد.
منابع غذایی حاوی منیزیوم نیز شامل قهوه، کاکائو، غلات، سبزی یا، مخمر آبجو، سویا، چغندر،
گردو، جوانه گندم است.
در بعضی تحقیقات با این روش تا ۸۵ درصد موفقیت گزارش شده که برای چنین روش ساده، ارزان و بدون ضروری نتیجو بسیار خوبی است.
یکی از تغییرات دیگری که در میزان تخمک گذاری صورت میگیرد، اضافه شدن مقدار گلوکز در
ترشحات مخاطی دهانه رحم در موقع تخمک گذاری است.
بالا مقدار گلوکز در ترشحات دهانه رحم به جذب اسپرماتوزوئید y
کمک می کند و از آنجا که اسپرماتوزوئید پسر از قدرت تحرک بیشتری برخوردار است. مناسب بودن تر شحات دهانه رحم بیشتر به نفع اسپرماتوزوئید پسر است.
از روش تصحیح رژیم گاه در مراکز انتخاب جنسیت در کشورهای انگلستان، فرانسو، کانادا همراه
با روش جدا کردن اسپرماتوزوئیدها استفاده می شود ولی در آمریکا کمتر از این روش استفاده
می شود. استفاده از میوه های شیرین محتوی گلوکز در روزهای تخمک گذاری، محیط را برای
جلب اسپرماتوزوئید y مناسب تر می کند.
چرا که قند خون به سرعت بالا می رود. این غذاها شامل؛ گلوکز، ساکاروز، شربت ذرت، عسل،
آب نبات، غلات، صبحانه شیرین شده، هویج، بیسکوئیت، سیب زمینی پخته، کشمش، نان گندم
سفید، نوشابه های دارای شکر و یا پلیمرهای گلوکز است.
به طور خلاصه غذاهایی که بیشتر برای لقاح پسر مناسب است: عبارتند از کلیه غذاهای شور،
موز، خرما، هویج، سیب زمینی، جگر، گوشت و تخم مرغ
و غذاهایی که برای دختر مناسب است عبارتند از؛ شیر و فرآورده های آن، ماهی ساردین،
خاویار، بادام، کاکائو و جوانه گندم و کلم، کدو و فلفل سبز.
همچنین جالب است که بدانید تحقیقات نشان میدهد که رژیم غذایی کم انرژی که حداقل
کالری، مواد معدنی و مواد مغذی را داشته باشد، با احتمال بیشتری به تولد نوزاد دختر منجر
میشود. فیونا ماتیوز از دانشگاه اکستر در انگلیس و همکارانش با انجام این تحقیقات این موضوع
را نشان دادند.
دسته بندی: بیماریهای غدد » درمان اختلالات جنسی و اختلال نعوظ در دیابت
درمان اختلالات جنسی و اختلال نعوظ در دیابت
اصول درمان اختلالات نعوظ بسته به درمان بیماری زمینه ای فرد و البته درمان های دارویی و غیر دارویی استوار است.
1) اصل کلی درمان: کنترل قند خون بیمار، اگرچه در موارد زیادی علی رغم اصلاح قند خون باز هم بیماری پایدار می ماند ولی حداقل اصلاح قند از پیشرفت بیماری جلوگیری می کند.
2) درمان بیماری های زمینه ای مثل کنترل فشار خون و چربی بالا.
3) درمان مشکلات روانی همراه مثل افسردگی و بی خوابی.
4)قطع داروهای منجر به ایجاد اختلال نعوظ مثل سایمتیدین و داروهای افزایش دهنده پرولاکتین خون.
5) اصلاح شیوه زندگی بیمار: قطع سیگار و الکل.
6) درمان های دارویی:
الف: تادالافیل:
تاداگرا® (تادالافيل)
سیلدنافیل یک مهارکننده آنزیم فسفودیاستراز تیپ 5 است. در مردانی که اختلال نعوظ دارند
(عدم توانایی در حفظ نعوظ کامل تا پایان نزدیکی) بکار میرود. این دارو به شکل قرصهای 25،
50 و 100 میلیگرمی در بازار موجود میباشد. علت اصلی اختلال نعوظ و یا بهعبارتی ضعف
جنسی، باریک شدن شریانهایی است که آورنده خون به آلت تناسلی میباشند. سیلدنافیل
نوعی آنزیم را که فسفودیاستراز نام دارد مهار میکند، بنابراین عروق گشاد میشوند و خون
بیشتری جریان مییابد.
اگر به ضعف جنسی دچار نیستید دارو را مصرف نکنید.
همچنین سیلدنافیل در درمان فشار خون بالای شریان ریوی بکار میرود.
پیش از مصرف سیلدنافیل، در صورت داشتن هریک از شرایط زیر پزشک یا داروساز را مطلع سازید:
هرگونه بیماری، آسیب و یا دفرمه (بد شکلی) بودن آلت تناسلی
بیماری قلبی- عروقی
هرگونه بیماری که میتواند زمینهساز خونریزی باشد.( مانند زخممعده)
سابقه هرگونه بیماری چشمی که منجر به کاهش بینایی گردیدهاست.
پرفشاری خون یا آنژین
بیماریهای کبدی و یا کلیوی
سابقه سکته مغزی و حمله قلبی
کمخونی از نوع داسیشکل
سابقه سرطان مغز استخوان یا لوکمی
مصرف هرگونه داروی دیگر حتی داروهای بدون نسخه، گیاهی و مکملها
مصرف داروهای آنژین صدری و یا نیتراتها
سابقه حساسیت دارویی
قبل از مصرف دارو، بروشور داخل جعبه را بهدقت مطالعه کنید.
دارو را مطابق دستور پزشک مصرف کنید. دستور معمول مصرف دارو یک ساعت پیش از نزدیکی میباشد.
میتوانید دارو را قبل و یا بعد از غذا مصرف کنید. اگر پیش از مصرف سیلدنافیل وعده غذایی
پرچرب میل نمودهاید مدت زمان بیشتری طول میکشد تا دارو اثر کند.
سیلدنافیل را بیشتر از یکبار در روز میل نکنید.
دستیابی به بهترین درمان
بهتر است همراه با سیلدنافیل الکل ننوشید، زیرا مقادیر زیاد الکل توانایی فرد را برای رسیدن به
حالت نعوظ کاهش میدهد و همچنین موجب کاهش اثربخشی دارو میگردد.
همراه با سیلدنافیل آب گریپفروت ننوشید، زیرا یک ترکیب شیمیایی موجود در گریپفروت
موجب بالا رفتن سطح خونی سیلدنافیل میگردد، در نتیجه احتمال بروز عوارض جانبی افزایش
مییابد.
اگر پس از مصرف دارو احساس کردید که اثر دارو روی شما خیلی زیاد است با پزشک مشورت
کنید. ممکن است دوز مصرفی شما را کاهش دهد.
اگر پس از مصرف سیلدنافیل به حالت نعوظ دست نیافتید و یا مدت زمان آن ناکافی بود با
پزشک خود مشورت کنید. هیچگاه دارو را بیشتر از مقدار توصیه شده مصرف نکنید.
اگر هر داروی دیگری برای برطرف شدن ضعف جنسی مصرف می کنید نباید سیلدنافیل را استفاده کنید.
هر دارویی علاوه بر اثرات سودمند میتواند یکسری عوارض ناخواسته به وجود آورد. البته این
عوارض در همه افراد ظاهر نمی شود و معمولا با گذشت زمان کاهش مییابند. در صورتیکه این
عوارض شما را آزار میدهد با پزشک یا داروساز مشورت کنید:
برخی عوارض جانبی احتمالی |
در صورت بروز عوارض چه کاری میتوانیم انجام دهیم؟ |
سردرد |
از پزشک خود بخواهید یک مسکن مناسب به شما معرفی کند. |
برافروختگی صورت، سوء هاضمه، تاری دید، گرفتگی بینی و حساسیت به نور |
این مشکلات خودبهخود برطرف میشوند.
|
احساس سرگیجه |
در صورت بروز این عارضه تا برطرف شدن آن از رانندگی و کار با ابزار و ماشین آلات خودداری کنید. |
نعوظ طولانی و دردناک |
اگر بیش از 4 ساعت طول کشید سریعا با پزشک تماس بگیرید. |
اگر دچار درد قفسهسینه، کاهش ناگهانی دید شدید، سریعا به پزشک مراجعه کنید.
اگر هرگونه علائم دیگری دارید که احساس میکنید مربوط به دارو است، پزشک را مطلع سازید.
ج) یوهیمبین:
دسته بندی: بیماریهای غدد » نارسایی جنسی در دیابت
نارسایی جنسی در بیماران دیابتی:
اصولا" در بیماران دیابتی مجموع چندین عامل دست به دست هم می دهند و منجر به نارسایی جنسی می شوند:
الف) اختلالات عروقی در دراز مدت می توانند باعث عوارض عروقی ماکروواسکولار (عوارض عروق بزرگ) و میکروواسکولار (عوارض عروق ریز) شوند. از عوارض عروق ریز حاصل از آن می توان به نفروپاتی (عوارض کلیوی)، رتینوپاتی (عوارض ته چشم) و نوروپاتی (عوارض عروق ریز خونرسان به اعصاب) اشاره کرد.
عوارض عروق بزرگ یا ماکروواسکولار نیز بر عروق قلب، مغز و پا اثر می گذارد.
عوارض عروقی نیز با کاهش خونرسانی به آلت جنسی باعث اختلال نعوظ در آقایان و کاهش قدرت جنسی در خانم ها می شود.
ب) اختلالات عصبی(نوروپاتی):
اختلالت اتونوم یا نوروپاتی اتونوم دیابتی میتوانند منجر به اختلالات جنسی در بیماران دیابتی شوند . چون دیابت منجر به نوروپاتی محیطی میشود به پایانه های عصبی آسیب وارد کرده و باعث کاهش ناقلین شیمیائی میشود.
ج) اختلالات هورمونی:
مردان دیابتی تستوسترون کمتری دارند
اختلالات هورمونی حاصل از دیابت هم بر قدرت جنسی تاثیرگذارند. ثابت شده است بیماری دیابت باعث کاهش سطح هورمون های جنسی چه در مردها و چه در خانم ها می شود.
بیشتر مطالعات در دنیا نشان داده اند سطح تستوسترون در مردهای دیابتی به طور معنی داری پایین تر از مردان غیردیابتی است. در بیماران دیابتی خانم، به خصوص دیابتی های نوع 1 نیز یائسگی زودرس بیشتر دیده می شود.
د) اختلالات روانی:
دیابت یک بیماری مزمن است و می تواند باعث افسردگی شود. افسردگی نیز خود احتمال اختلالات جنسی و مشکلات نعوظ را در بیماران دیابتی افزایش می دهد.
ه) داروها:
داروهای مخصوص دیابت می توانند باعث افزایش احتمال اختلال های جنسی شوند؛ مثلا مصرف استاتین ها (داروهای چربی) و داروهای ضد فشار خون مثل آنتنولول می تواند باعث افزایش احتمال اختلال های جنسی شوند؛ مثلا مصرف استاتین ها (داروهای چربی) و داروهای ضد فشار خون مثل آتنولول می تواند باعث کاهش میل و قدرت جنسی شود. این موضوع را هم باید در نظر داشت که دیابتی ها بیشتر دچار فشار خون می شوند و بیماری فشار خون نیز بر قدرت جنسی تاثیرگذار است. افزایش وزن در دیابتی های نوع 2 نیز احتمال بروز اختلالات جنسی را افزایش می دهد.
و) بیماریهای زمینه ای همراه با دیابت:
فشار خون بالا، چربی خون بالا و اسید اوریک بالا و اختلالات همزمان کمبود ویتامین دی و امثالهم به کرات در دیابت دیده میشود که خود این عوامل با تاثیرات مضر عروقی همراه هستند و مشکل بیمار را تشدید میکنند
ز) مصرف سیگار و الکل در بیماران مبتلا به دیابت بسیار مضر بوده و میتوانند بر مشکلات بیماران بیفزایند.
دسته بندی: بیماریهای غدد » اختلالات جنسی
اختلالات جنسی
ناتوانی جنسی وضعیتی است که در آن مرد نمیتواند نعوظ پیدا کرده و قادر نیست که نعوظ خود را به مدت کافی جهت انجام نزدیکی حفظ نماید. اگر چه مشکل شایعی برای یک زوج محسوب میگردد ولی قابل درمان نیز هست.
ناتوانی در بسیاری از مردان به صورت نعوظ ناقص و یا اشکال دیگر آن دیده میشود ولی میتواند به صورت دایمی و مزمن باقی بماند. مواردی مثل بیماریهای مزمن، داروها، افسردگی، هیجان و تشویش باعث بروز انواع زودگذر آن شده و مطمئن باشید که در صورت ابتلا به آن مجبور نیستید تا آخر عمر با آن زندگی نمایید.
کمک پزشک معالج همیشه قابل دسترسی است. پس از ملاقات با جراح کلیه و مجاری ادراری که در اغلب موارد، آموزش لازم در اینگونه موارد را دیده است، توصیههای لازم در اختیار شما گذاشته میشود. مجدداً به خاطر داشته باشید که ناتوانی جنسی با موفقیت قابل درمان است.
● نعوظ چگونه ایجاد میشود؟ناتوانی جنسی
برای اینکه نعوظ یا راست شدن آلت تناسلی ایجاد شود، باید قسمتهای مختلف بدن با یکدیگر هماهنگ گردد. یک مرد تنها به این دلیل که میخواهد، نمیتواند به سادگی نعوظ پیدا کند.
جهت ایجاد نعوظ هماهنگی بین روان آدمی، مغز و دستگاه اعصاب مرکزی و محیطی، هورمونهای خونی، عروق خونی اعم از شریان و ورید جهت ورود جریان خون به داخل آلت و عدم خروج آن از آلت ضروری میباشد. وقتی تمام این دستگاهها با هم کار کنند دو جسم غاری بزرگ شبیه اسفنج موجود در داخل آلت با خون پر شده و بزرگی و سفتی آلت ایجاد میگردد.
● آسبب شناسی
ناتوانی جنسی میتواند به علت عیوب عضوی و یا روانی ایجاد گردد. عوامل متعددی در ایجاد نعوظ اخلال ایجاد میکنند. در ابتلای هر کدام از اعضا و دستگاههای دخیل در نعوظ که در بالا ذکر شد ناتوانی جنسی ایجاد میشود.
مثلاً وقتی مردی استرس و افسردگی داشته و یا نگران این باشد که نمیتواند عمل دخول را انجام دهد، دچار ناتوانی میگردد که به آن ناتوانی جنسی روانی میگویند. در بیش از نیمی از موارد، ناتوانی به علت بیماری یا جراحی و تصادف منجر به صدمات عروقی عصبی به وجود میآید. داروها و علل هورمونی نیز میتوانند در این قضیه مؤثر باشند.
از میان بیماریها باید از بیماری قند یا دیابت نام برد که ایجاد ضایعات عروقی عصبی کرده و هجوم جریان خون به داخل آلت را در هنگام تقاضای جنسی مختل نموده و ناتوانی جنسی ناشی از مرض قند را ایجاد میکند.
حفظ رژیم غذایی، ورزش و کنترل قند خون به وسیله دارو زیر نظر پزشک مربوطه مشکل را حل مینماید، ولی در صورت طولانی بودن، ناتوانی جنسی مزمن ایجاد میکند که درمان آن مشکل است.
یکی دیگر ازعلل عضوی، بیماریهای قلبی عروقی میباشد که در آن جریان خون به داخل آلت کاهش یافته و شخص نعوظ کافی پیدا نمیکند. به علاوه گهگاه وریدها که وظیفه احتباس خون در داخل آلت را بر عهده دارند به خوبی عمل نکرده و شخص نمیتواند نعوظ خود را به مدت کافی جهت انجام نزدیکی پایدار نگاه دارد. به این حالت ناتوانی جنسی وریدی میگویند.
جراحیهای وسیع لگنی که برای کنترل سرطان پروستات، مثانه و روده بزرگ به کارگرفته میشود، به علت اینکه در آن جراح سعی در برداشتن کامل تمام بافتهای اطراف سرطان را دارد، سبب صدمه به عروق و اعصاب مسئول ایجاد نعوظ گردیده و نهایتاً ناتوانی جنسی ایجاد میکنند.
صدمات نخاعی به علت مرکزیت این عضو برای انتقال دستورات مغزی به اعضای بدن میتواند باعث ناتوانی جنسی گردد.
از مواد شیمیایی مؤثر در ایجاد ناتوانی جنسی باید به داروهای ضد فشار خون و داروهای عصبی و ضد افسردگی اشاره نمود. به این نوع، ناتوانی جنسی دارویی میگویند. البته در اینجا پزشک است که به شما جهت ادامه یا قطع دارو توصیه لازم را خواهد نمود و قطع خود سرانه دارو عوارض دیگری را میتواند در پی داشته باشد. الکل نیز باعث آسیب کبدی، اختلالات هورمونی و صدمات رشتههای عصبی گردیده و در بعضی از مواقع منجر به ناتوانی جنسی دایمی میگردد.
نارسایی کلیه و کبد نیز به لحاظ ایجاد تغییرات هورمونی اغلب این عارضه را به دنبال خواهند داشت.
ناتوانی جنسی شامل انواع زیر است:ناتوانی جنسی
● اشکال در نعوظ:
به معنی عدم توانائی در ایجاد و حفظ نعوظ سفت بوده که امکان دخول به واژن و رابطه رضایت بخش جنسی را نمیدهد
● انزال زودرس:
به انزال کنترل نشده قبل یا مدت کوتاهی بعد از ورود آلت به واژن اطلاق می شود.
● انزال دیررس:
به انزال دیررس اشاره دارد.
● انزال برگشتی:
به معنی برگشت مایع منی به داخل مثانه در حین انزال بوده و ناشی از نارسائی مکانیسم گردن مثانه است.
● آمار:
در بین سنین ۷۰-۴۰ سالگی, در ۵۲% افراد به درجات مختلف اختلال نعوظ وجود دارد. ۱۷% این موارد خفیف, ۲۵% متوسط و ۱۰% دیگر شدید است. با افزایش سن به خصوص موارد متوسط و شدید ۳-۲ برابر شایعتر می شوند. از عوامل مستعد کننده می توان به دیابت قندی, بیماری قلبی , فشار خون بالا و کمبود HDL( مرتبط با چربی خون) اشاره کرد. عوامل روانی یا پسیکولوژیک( نظیر افسردگی خشم…) نیز در اختلال عملکرد جنسی موثرند. انواع دیگر اختلال عملکرد جنسی که بسیار شایع هستند شامل انزال زودرس ۲۸% فقدان تمایل جنسی ۱۶% و اضطراب در هنگام نزدیکی ۱۷% می باشد.
● پاتوژنز:
در نعوظ عوامل روانی ,عصبی, هورمونی, شریانی وریدی و سینوزوئیدی دخالت دارند. مواردی که بیش از یک عامل دارند و یا اینکه علل آنها بطور دقیق مشخص نمی باشد.. تحت عنوان علل دیگر بحث شده اند.
● مرورکلیه علل اختلالات نعوظ مردان ناتوانی جنسی
اختلالات مادرزادی :فقدان جسم غاری-فیبروز جسم غاری- ضایعات طناب نخاعی-ابنرمالیتی های مادرزادی
اختلالت پانکراس :دیابت ملیتوس
اختلالات نرولوزیک: بیماری MS – نروپاتی اوتونوم- نروپاتی محیطی
اختلالت عروقی: pripaism ( نعوظ دردناک) -گرفتگی عروقی شریانهای اون منطقه- واریکوسل
اختلالات آدرنال: سرطانها- بیماری کم کاری غده مذبور بنام بیماری آدیسون
اختلالات تیروئیدی: کم کاری تیروئید- پر کاری تیروئید
صدمات به پانکراس: صدمه به آلت- شکستگی لگن- صدمه ستون مهره ها- انجام هر گونه جراحی روی ستون فقرات
داروها: بلوکر های اتونومیک- استروژنها- آنتی آندروژنها- رزرپین- بلوکر های گیرنده دوپامین
اختلالت گنادی: یعضی از سندروم های کم کاری غده جنسی مردانه- عوارض اوریون بیضه- چرخش دوطرفه بیضه
بیضه پیر مردان- سرطانهای بینابینی زن ساز- اخته شدن
اختلالات غده هیپوفیز مغزی: وجود غده های خوش خیم- و بدخیم- کم کاری غده مذبور-
متفرقه: بیماری نادری بنام هموکروماتوز- نارسائی کلیه- بیحالی و ضعف عمومی
● اختلالات روانی
تئوریهای اولیه اشکال نعوظ را به اضطراب نسبت میدادند. در دهه ۱۹۵۰ اعتقاد بر این بود که علت ۹۰% موارد اختلال نعوظ پسیکولوژیک است. امروزه با پیشرفت روشهای تشخیصی مشخص شده است که علت بیش از ۵۰% ناتوانائیهای جنسی ارگانیک است و این درصد در سنین بالاتر بیشتر است. پاتوژنز ناتوانی جنسی با منشا روانی ناشناخته است. فعالیت بیش از حد سمپاتیک و مهار آزاد شدن نوروترانسمیترز ها از فرضیه های مطرح شده هستتند.
● اختلالات عصبی
ناتوانی جنسی به علت اختلالت نعوظ ممکن است ناشی از بیماری مغزی طناب نخاعی اعصاب کاورنوس و پودندال.. پایانه های انتهائی اعصاب و گیرنده ها باشد. حدود ۹۵% بیماران با ضایعه کامل نرون محرکه فوقانی توانائی نعوظ دارند.ولی فقط ۲۵% بیماران با ضایعه نرون محرکه تحتانی دارای نعوظ می باشند. در ۹۰% ضایعات ناکامل نعوظ حفظ می شود. بیماریهای اختلال عملکرد مغز.. مثل سرطانها صرع حوادث عروق مغزی پارکینسون آلزایمر اغلب باعث کاهش میل جنسی می شوند. اختلال نعوظ در این موارد دیده نمی شود. اختلالات طناب نخاعی( مانند اسپاینا بی فایدا, فتق دیسک , سیرنگو میلی , تومور طناب نخاعی, تابس دور سالیس , بیماری ام اس) راه های آوران و یا وابران را درگیر میکند. اختلال اعصاب کاورنو و پودندال( آسیب مستقیم به اعصاب در تروما , جراحی رادیکال پروستاتکتومی و یا جراحی رکتوم) راه های ارتباطی را قطع میکنند. نوروپاتی محیطی مانند آنچه که در دیابت قندی الکلیسم مزمن و یا کمبود ویتامین دیده میشود به پایانه های عصبی آسیب وارد کرده و باعث کاهش ناقلین شیمیائی میشود.
● اختلالات هورمونی
دیابت قندی شایعترین بیماری هورمونی است که با اختلال نعوظ همراه است. ناتوانی جنسی در دیابت عمدتا به علت عروقی, عصبی و روحی روانی است. کم کاری غدد جنسی در اثرسرطان های غده های مغزی, درمان با استروژن یا ترکیبات ضد آندروژن و برداشتن بیضه ها( ارکیکتومی) برای سرطان پروستات ممکن است میل جنسی و نعوظ های شبانه را مهار نماید. ناتوانی جنسی متعاقب پرولاکتین بالا( مهار تمایلات جنسی) پرکاری تیروئید, کم کاری تیروئید سندروم کوشینگ و بیماری آدیسون ایجاد می شود.
● اختلالات شریانی
هنگامی که آلت تناسلی در حالت شل می باشد, کمترین مقدار خون که فقط جهت رفع نیاز های متابولیک است وارد جسم غاری میشود و سطح گاز های خون در جسم غاری مشابه سطح آنها در خون وریدی است. پس از تحریک جنسی بطور ناگهانی مقدار زیادی خون شریانی وارد آرتریولهای متسع می شود. تا تمام سیستم سینوزوئیدی را باز کند و تعادل جدیدی در فشار ( حدود ۱۰۰ میلی متر جیوه) برقرار نماید( نعوظ کامل) ; در همین زمان برای حفط نعوظ فقط مقادیر آستانه ای جریان خون وارد جسم غاری میشوند و آن را ترک میکنند. تنگ شدن مجرای شریانی بعلت سخت شدن جدار شریان منجر به افت شریان در شریان های کاورنوس و کاهش جریان خون شریانی میشود که قادر است فقط بخشی از سیستم سینوزوئیدال را پر نماید و این فشار در جدار سیوزوئید ها جهت مسدود کردن ورید ها کافی نیست این نارسائی شریانی منجر به نعوظ ناقص یا عدم توانائی در حفظ نعوظ اولیه
می شود.
● دارو ها و اختلالات جنسی
این داروها باعث ناباروری موقتی میشن:
کتوکونازول- اسپیرینولاکتون- الکل- سایمتدین- داروهای نشاط آور مثل ماری جوانا- هروئین- متادون-داروهائی که بعنوان شیمی درمانی ضد سرطان به حساب می آید.
نارسایی جنسی در بیماران دیابتی:
اصولا" در بیماران دیابتی مجموع چندین عامل دست به دست هم می دهند و منجر به نارسایی جنسی می شوند:
الف) اختلالات عروقی در دراز مدت می توانند باعث عوارض عروقی ماکروواسکولار (عوارض عروق بزرگ) و میکروواسکولار (عوارض عروق ریز) شوند. از عوارض عروق ریز حاصل از آن می توان به نفروپاتی (عوارض کلیوی)، رتینوپاتی (عوارض ته چشم) و نوروپاتی (عوارض عروق ریز خونرسان به اعصاب) اشاره کرد.
عوارض عروق بزرگ یا ماکروواسکولار نیز بر عروق قلب، مغز و پا اثر می گذارد.
عوارض عروقی نیز با کاهش خونرسانی به آلت جنسی باعث اختلال نعوظ در آقایان و کاهش قدرت جنسی در خانم ها می شود.
ب) اختلالات عصبی(نوروپاتی):
اختلالت اتونوم یا نوروپاتی اتونوم دیابتی میتوانند منجر به اختلالات جنسی در بیماران دیابتی شوند . چون دیابت منجر به نوروپاتی محیطی میشود به پایانه های عصبی آسیب وارد کرده و باعث کاهش ناقلین شیمیائی میشود.
ج) اختلالات هورمونی:
مردان دیابتی تستوسترون کمتری دارند
اختلالات هورمونی حاصل از دیابت هم بر قدرت جنسی تاثیرگذارند. ثابت شده است بیماری دیابت باعث کاهش سطح هورمون های جنسی چه در مردها و چه در خانم ها می شود.
بیشتر مطالعات در دنیا نشان داده اند سطح تستوسترون در مردهای دیابتی به طور معنی داری پایین تر از مردان غیردیابتی است. در بیماران دیابتی خانم، به خصوص دیابتی های نوع 1 نیز یائسگی زودرس بیشتر دیده می شود.
د) اختلالات روانی:
دیابت یک بیماری مزمن است و می تواند باعث افسردگی شود. افسردگی نیز خود احتمال اختلالات جنسی و مشکلات نعوظ را در بیماران دیابتی افزایش می دهد.
ه) داروها:
داروهای مخصوص دیابت می توانند باعث افزایش احتمال اختلال های جنسی شوند؛ مثلا مصرف استاتین ها (داروهای چربی) و داروهای ضد فشار خون مثل آنتنولول می تواند باعث افزایش احتمال اختلال های جنسی شوند؛ مثلا مصرف استاتین ها (داروهای چربی) و داروهای ضد فشار خون مثل آتنولول می تواند باعث کاهش میل و قدرت جنسی شود. این موضوع را هم باید در نظر داشت که دیابتی ها بیشتر دچار فشار خون می شوند و بیماری فشار خون نیز بر قدرت جنسی تاثیرگذار است. افزایش وزن در دیابتی های نوع 2 نیز احتمال بروز اختلالات جنسی را افزایش می دهد.
دسته بندی: بیماریهای غدد » کوتاهی قد
کوتاهی قد
در این روزها بیماران زیادی به بنده با مشکل کوتاهی قد مراجعه می کنند.
بالاخص مادران زیادی که در مورد قد فرزندان خود نگران هستند و چه بسا بسیار دیر نیز مراجعه کرده و در واقع زمانی مراجعه کرده اند که صفحات رشد بسته شده است
در این مقاله مختصری از نکات مهم در این موضوع را مورد نقد و بررسی قرار خواهیم داد.
نکته اول:
نکته بسیار مهمی که مادران و مردم ما باید بدانند آن است که زمانی آمپول هورمون رشد (که البته تشخیص نیاز بودن آن نیز توسط فوق تخصص غدد انجام میشود) میتواند موثر واقع شود که صفحات رشد باز باشند لذا توصیه بنده به بیماران عزیزم مراجعه به موقع و قبل از ایجاد بلوغ میباشد.
در واقع زمانی که بلوغ حادث شد و ترشح هورمون های جنسی در بدن زیاد شد صفحات رشد در اثر ترشح هورمونهای جنسی شروع به بسته شدن میکنند و تجویز هورمون رشد در شرائطی که صفحات بسته شده اند بی فایده است.
نکته دوم:
رژیم دوران قبل از بلوغ در افزایش قد بسیار مهم و موثر میباشد و اگر چه نقش ژنتیک و قد پدر و مادر در این موضوع بی تاثیر نیست ولی نقش رژیم غذایی دوران قبل از بلوغ را نیز نباید انکار کرد.
نکته سوم:
از دیدگاه بنده استرس در کوتاهی قد فرزندان بسیار نقش دارد و این استرس ممکن است شامل موارد زیادی مثل بی خوابی و ترس و اضطراب فراوان از امتحانات مدرسه، کنکور ویا حتی یک استرس شدید و مزمن مثل متارکه و جدایی پدر و مادر باشد.
اینجانب در دوره طبابت خود با بیماران بسیاری مواجه شدم که علی رغم داشتن پدر و مادری با قد بلند، خود دچار کوتاهی قد بودند و وقتی شرح حال دقیقی گرفته میشد معلوم میشد که استرس های محیطی که یکی از غالب این موارد طلاق و جدایی پدر و مادر بود در این بیماران نقش داشته است.
نکته چهارم:
وجود بیمایهای بسیار زیاد هورمونی مثل کم کاری تیروئید یا کمبود ویتامین دی یا کمبود هورمون رشد، اختلالات هیپوفیز و آدرنال میتوانند باعث ایجاد این اختلالات شوند.
بدیهی است تشخیص و رد کردن این اختلالات با مراجعه به پزشک فوق تخصص غدد و انجام اقدامات آزمایشگاهی و پاراکلینیک مقدور می باشد.
نکته پنجم:
وجود بیماری های سیستمیک از قبیل بیماری قلبی، ریوی، عفونت های مزمن و امثالهم نیز خود میتوانند زمینه ساز عدم رشد مناسب فرزند گردند.
نکته ششم:
داشتن فعالیت فیزیکی کافی، برای رشد قدی یک کودک حیاتی است. اگر کودک به اندازه کافی فعالیت جسمانی نداشته باشد دچار بسیاریازبیماریها خواهد شد. برای مثال، ممکن است کودک به عارضه چاقی کودکان مبتلا شود. به علاوه، ورزش نکردن بر قد کودک تأثیر منفی میگذارد، چون ثابت شده که ترشح هورمون رشد با انجام ورزش افزیش می یابد.
حال چه باید کرد؟؟
ابتدا خواهش بنده از بیماران این است که حتما" و حتما" قد فرزند خود را پایش کنید و در صورت شک به موضوع به پزشک فوق تخصص غدد مراجعه فرمایید.
بدیهی است که فرایند بلوغ در کنار رشد قدی همواره باید در نظر گرفته شود چرا که همان طور که قبلا" ذکر شد بعد از ایجاد بلوغ و ترشح هورمونهای جنسی صفحات رشد شروع به بسته شدن میکنند.
پس لازم است این مسئله نیز از طریق آموزش به والدین و با انجام معاینات زیر بغل و پستان( در خصوص دختران) و دستگاه تناسلی انجام شود و چنانچه فرایند بلوغ با رشد قدی کودک متناسب نیست سریعا" به پزشک فوق تخصص غدد مراجعه نمایند.
بدیهی است که پزشک فوق تخصص غدد میتواند با بررسی نمودارهای رشد و محاسبه صدک رشد و بررسی سن استخوانی و آزمایشات لازم و اقدامات پاراکلینیک به بررسی وضعیت قد بیمار بپردازد.
دسته بندی: بیماریهای غدد » تیرویید » سرطان تيروئيد
سرطان تیروئید
سرطان چيست؟
سرطان گروهي از بيماريهاي متعدد مرتبط باهم است. همه سرطانها از سلولها كه واحد اساسي موجود زنده هستند ايجاد ميشوند. سلولها، بافتها را به وجود ميآورند و بافتها، اعضاي بدن را تشكيل ميدهند.
به طور طبيعي سلولها رشد كرده و تقسيم ميشوند و به هنگام نیاز، سلولهاي جديد را تشكيل ميدهند.زماني كه سلول ها پير شده و ميميرند، سلولهاي جديد جاي آنها را ميگيرند.
گاهي اوقات اين فرآيند منظم ،معكوس ميشود، سلولهاي جديد هنگامي كه بدن به آنها نياز ندارد ،تشكيل ميشوند و سلولهاي پير هنگامي كه بايستي از بين بروند نميميرند. اين سلولهاي اضافي، تودة بافتي به نام غده يا تومور راتشكيل ميدهند. معمولاً تورموهاي تيروئيد، ندول ناميده ميشوند. ندولهاي تيروئيد ميتوانند خوشخيم يا بدخيم باشند.
ندولهاي خوشخيم، سرطاني نيستند. سلولهاي ندول خوشخيم، به ساير قسمتهاي بدن پخش نميشوند و معمولاً آنها زندگي فرد را تهديد نميكنند.
بيشتر ندولهاي تيروئيد از نوع خوشخيم هستند (بيشتر از 90%).
ندولهاي بدخيم سرطاني هستند، عموماً آنها بسيار خطرناك بوده و گاهي اوقات ممكن است تهديدكنندة زندگي باشند. سلولهاي سرطاني اعضاء و بافتهاي نزديك را مورد تهاجم قرار داده و آسيب ميرسانند.
هم چنين سلولهاي سرطاني ميتوانند از طريق ندول بدخيم وارد جريان خون يا سيستم لنفاوي شوند و اين بيانكنندة چگونگي انتشار سرطان اصلي (تومور اوليه) و تشكيل تومورهاي جديد در ساير اعضاي بدن مي باشد.انتشار سرطان متاستاز ناميده ميشود.
انواع عمده سرطان تيروئيد عبارت است از :
سرطانهاي پاپيلري و فوليكولر تيروئيد: 90-80% همة سرطانهاي تيروئيد را شامل ميشوند. هر دو نوع، از سلولهاي فوليكولر تيروئيد منشا مي گيرند. اغلب سرطانهاي پاپيلري و فوليكولر تمايل به رشد آهسته دارند و اگر زود شناسايي شوند به احتمال زياد به طور موفقيتآميزي درمان ميشوند.
سرطان مدولاري تيروئيد : 10- 5% سرطانهاي تيروئيد را شامل ميشوند. از سلولهاي فوليكولر منشاء نميگيرند. سرطانهاي مدولري تيروئيد در صورتي كه قبل از انتشار به ساير قسمتهاي بدن كشف شده و درمان شوند، به آساني كنترل ميشوند.
سرطان آناپلاستيك تيروئيد : شيوع كمتري دارد (2-1% موارد). از سلولهاي فوليكولي نشأت ميگيرد. سلولهاي سرطاني بسيار غيرطبيعي بوده و شناسايي آنها مشكل ميباشد. معمولاً كنترل اين نوع سرطان بسيار سخت ميباشد زيرا سلولهاي سرطاني تمايل به رشد و انتشار سريع دارند.
اگر سرطان تيروئيد به بيرون تيروئيد انتشار يابد (متاستاز) ،سلول هاي سرطاني اغلب در عقدههاي لنفاوي مجاور، اعصاب و عروق خوني يافت ميشوند. اگر سرطان به اين عقدههاي لنفاوي برسد، سلولهاي سرطان تيروئيد ممكن است به ساير عقدههاي لنفاوي و ديگر اعضاء همانند ريه و استخوان نيز پخش شده باشند.
هنگامي كه سرطان از محل اصلي خود به ساير قسمتهاي بدن منتشر ميشود، تومور تازه از همان نوع سلول غيرطبيعي بوده و به همان نام تومور اوليه است. براي مثال، اگر سرطان تيروئيد به ريه منتشر شود، سلولهاي سرطاني در ريه، سلولهاي سرطاني تيروئيد ميباشند و اين بيماري متاستاتيك تيروئيد است و سرطان ريه نمي باشد و بايستي به عنوان سرطان تيروئيد، درمان شود .
پزشكان گاهي اوقات تودة تازه را «بيماري دوردست يا متاستاتيك» مينامند.
چه كساني در معرض خطر قرار دارند (عوامل خطر يا ريسك فاكتورها)
هيچكس علل واقعي بروز سرطان تيروئيد را نميداند. پزشكان به ندرت ميتوانند توضيح دهند كه چرا در يك شخص اين بيماري بروز ميكند و در ديگري بروز نميكند. با وجود اين، روشن است كه سرطان تيروئيد مسري نيست و هيچكس نميتواند سرطان را از شخص ديگري بگيرد.
تحقيقات نشان دادهاند عوامل خطر خاصي، شانس بروز بيماري را در يك شخص افزايش ميدهند.
هر چيزي كه شانس فرد را براي بروز بيماري افزايش ميدهد ریسک فاکتور نامیده میشود.
ريسك فاكتورهاي زيرين با افزايش احتمال ايجاد سرطان تيروئيد مرتبط هستند:
تشعشع :افرادي كه در معرض سطوح بالاي تشعشع قرار ميگيرند، احتمال بيشتري براي ابتلا به سرطان تيروئيد فوليكولر و پاپيلري ،نسبت به ساير افراد دارند.
يك منبع مهم مواجهه با اشعه، درمان با اشعة ايكس است. در سال هاي قبل پزشكان از اشعة ايكس با دوز بالا، براي درمان كودكان داراي لوزههاي بزرگ، جوش صورت و ساير مشكلاتي كه سر و گردن را درگير ميكند، استفاده ميكردند.
بعداً دانشمندان دريافتند تعدادي از مردم كه اين نوع درمان را دريافت كرده بودند، دچار سرطان تيروئيد شده اند.
در عكسبرداري توسط اشعه ايكس كه به صورت روزمره براي تشخيص به كار ميرود (مانند عكسبرداريهاي دندان و عكسبرداري قفسة سينه) از دوز خيلي پايين اشعه ايكس استفاده ميشود. فايدة آنها هميشه بيشتر از خطرشان است. با اين حال در معرض اشعه قرار گرفتن مكرر، ميتواند مضر باشد. بنابراين ايدة خوبي براي افراد ميباشد كه با دندانپزشك و پزشك خود دربارة نياز براي عكسبرداري به وسيلة اشعة ايكس صحبت كرده و در مورد استفاده از محاظ براي محافظت از ساير قسمتهاي بدن خود، پرسش كنند.
تاريخچة خانوادگي سرطان مدولري تيروئيد ميتواند ناشي از تغيير يا اختلال در ژني به نام RET باشد. RET تغييريافته از والدين به فرزندان منتقل مي شود. تقريباً هر فرد داراي ژن تغييريافتة RET ، مبتلا به سرطان مدولري تيروئيد ميشود. آزمايش خون ميتواند ژن دچار اختلال RET را شناسايي كند. اگر در يك فرد مبتلا به سرطان مدولاري تيروئيد ،ژن غيرطبيعي يافت شود پزشك براي ساير اعضاي خانواده،انجام اين آزمايش را توصيه ميكند. در فردي كه ژن RET تغيير يافته در او يافت شده است، پزشك آزمايشات مكرر و جراحي را براي برداشتن تيروئيد قبل از پيشرفت سرطان ،توصيه ميكند.
هنگامي كه سرطان مدولري تيروئيد در يك خانواده رخ داد اين حالت سرطان مدولري فاميليال تيروئيد ناميده ميشود. افراد با اين بيماري تمايل ابتلا به ساير انواع سرطانها را دارند. عدة كمي از افراد با سابقة خانوادگي گواتر يا پوليپهاي پيشسرطاني خاص در رودة بزرگ ،در معرض خطر ايجاد سرطان پاپيلري تيروئيد قرار دارند.
جنسيت :در آمريكا زنان 3-2 برابر بيشتر از مردان به سرطان تيروئيد مبتلا ميشوند.
سن بيشتر بيماران مبتلا به سرطان تيروئيد، بالاي 40 سال سن دارند. معمولاً افراد مبتلا به سرطان آناپلاستيك تيروئيد، بيشتر از 65 سال سن دارند.
نژاد در آمريكا افراد سفيد پوست بيشتر از آمريكاييهاي آفريقاييتبار، به سرطان تيروئيد مبتلا مي شوند.
عدم وجود يد كافي در رژيم غذايي تيروئيد نيازمند يد براي ساختن هورمون تيروئيد است. امروزه يد به نمك اضافه ميشود تا افراد در برابر مشكلات تيروئيد محافظت شوند.
به نظر ميرسد سرطان تيروئيد در مردم كشورهايي كه يد قسمتي از رژيم غذايي نمي باشد، بيشتر ديده ميشود. اغلب افرادي كه عوامل خطر شناخته شده دارند مبتلا به سرطان تيروئيد نميشوند. از طرفي، تعداد زيادي كه اين بيماري را ميگيرند فاكتورهاي خطر شناخته شده را ندارند.
افرادي كه فكر مي كنند در خطر ابتلا به سرطان تيروئيد هستند ،بايستي در اين مورد با پزشك خود بحث كنند. پزشك راههايي را براي كاهش خطر پيشنهاد ميكند و ميتواند يك جدول مناسب كنترل منظم را طرحريزي كند.
علايم و نشانهها
سرطان تيروئيد زودرس منجر به بروز علايم نميشود، اما همچنان كه سرطان رشد ميكند علايم زير ظاهر ميشوند :
– يك توده يا ندول در جلو گردن، نزديك سيب آدم
- خشونت صدا يا اختلال در صحبت كردن با صداي طبيعي
- غدد لنفاوي متورم به ويژه در گردن
- اشكال در بلع يا تنفس
- درد در گلو يا گردن
هم چنين اين علايم، نشانههاي مطمئني براي ابتلا به سرطان تيروئيد نيستند.
وجود عفونت، گواتر خوشخيم يا مسايل ديگر ميتواند موجب بروز اين علايم شود. افراد داراي اين علايم بايد توسط پزشك هر چه سريعتر معاينه شوند.
فقط پزشك ميتواند مشكل را تشخيص داده و درمان كند.
تشخيص
اگر فردي علايمي دال بر وجود سرطان تيروئيد داشته باشد، پزشك ممكن است معاينة بدني انجام داده و در مورد تاريخچه پزشكي شخصي و خانوادگي وي پرسش نمايد.
پزشك هم چنين آزمايشات آزمايشگاهي و آزمايشات تصويربرداري براي تهيه عكس از تيروئيد و ساير نواحي درخواست مي نمايد.
معاينات و آزمايشات شامل موارد زير مي باشند :
معاينة بدني
پزشك گردن، تيروئيد، حنجره و عقدههاي لنفاوي گردني را (از نظر وجود ندولها و بزرگيهاي غيرمعمول) لمس ميكند.
آزمايشات خوني
پزشك آزمايش هورمون محرك تيروئيد (TSH)را از نظر تعيين سطوح غيرطبيعي، درخواست مينمايد. هورمون محرك تيروئيد به وسيلة غدة هيپوفيز در مغز ساخته ميشود و آزاد شدن هورمون تيروئيد را تحريك ميكند. هم چنين اين هورمون سرعت تكثير سلولهاي فوليكولي تيروئيد را كنترل ميكند.
اگر احتمال سرطان مدولري تيروئيد مطرح باشد پزشك براي تشخيص، سطوح غيرطبيعي كلسيم خون را كنترل ميكند. پزشك هم چنين آزمايشات خوني براي شناسايي ژن RET تغيير يافته يا سطوح بالاي كلسيتونين، درخواست مينمايد.
اولتراسونوگرافي
دستگاه التراساند از امواج صوتي استفاده ميكند كه افراد نميتوانند آنها را بشنوند. امواج برگشتي از تيروئيد توسط كامپيوتري كه از آن ها استفاده ميكند.، تصويري به نام سونوگرام را به وجود ميآورد.
از طريق عكس، پزشك ميتواند بفهمد چند ندول وجود دارد و اندازه و بزرگي آنها چقدر است و اين كه آيا آنها جامد هستند يا با مايع پر شدهاند.
اسكن راديونوكلوئيد
پزشك اسكن طبي هستهاي را كه از ماده راديواكتيو با مقدار كم براي نمايان شدن ندولهاي تيروئيد در عكس استفاده ميكند، درخواست مينمايد.
ندولهايي كه مادة راديواكتيو كمتري از بافت تيروئيد احاطه كننده خود جذب ميكنند، ندول سرد ناميده ميشوند. ندولهاي سرد ممكن است خوشخيم يا بدخيم باشند.
ندولهاي گرم مادة راديواكتيو بيشتري از بافت تيروئيد احاطه كنندة خود جذب ميكنند و معمولاً خوشخيم هستند.
بيوپسي
برداشتن نمونه بافتي براي جستجوي وجود سلولهاي سرطاني، بيوپسي ناميده ميشود. بيوپسي ميتواند تغييرات بافتي منجر به بروز سرطان و ساير شرايط را نشان دهد. بيوپسي تنها راه مطمئن براي اطلاع از سرطاني بودن ندول، ميباشد.
پزشك بافت را از طريق سوزن و يا طي جراحي برميدارد.
- آسپيراسيون سوزني ظريف (ريز) : براي بيشتر بيماران، پزشك نمونة بافتي از ندول تيروئيد با يك سوزن نازك برميدارد. آسيبشناس، سلولها را در زير ميكروسكوپ مشاهده كرده و از نظر وجود سرطان كنترل ميكند. گاهي اوقات پزشك از دستگاه التراسوند براي هدايت سوزن به داخل ندول، استفاده ميكند.
- بيوپسي جراحي: اگر تشخيص از طريق بيوپسي با سوزن ظريف امكانپذير نباشد، پزشك براي برداشتن ندول، اقدام به جراحي ميكند. سپس آسيبشناس بافت را از نظر وجود سلولهاي سرطاني كنترل ميكند.
بيماري كه نياز به بيوپسي دارد، ممكن است سؤالات زير را از پزشك خود داشته باشد :
- چه نوع بيوپسي خواهم داشت؟
- جراحي چه مدت طول خواهد كشيد؟
- آيا هوشيار خواهم بود؟
- آيا به من آسيب خواهد رسيد؟
- آيا روي گردن خود بعد از بيوپسي ،جاي زخم خواهم داشت؟
- چه موقع از نتايج با اطلاع خواهم شد؟
- چه كسي نتايج را به من توضيح خواهد داد؟
- اگر سرطان داشته باشم، چه كسي در مورد درمان با من صحبت ميكند؟ كي؟
تعيين مرحله بيماري
اگر تشخيص سرطان تيروئيد داده شد، پزشك لازم است از مرحله يا گسترش بيماري براي طرحريزي بهترين برنامه درماني اطلاع داشته باشد.
تعيين مرحله بيماري، تلاشي با دقت فراوان، براي اطلاع از گسترش سرطان ميباشد و در صورت گسترش بیماری، بایستی محل های گرفتار مشخص شوند و اين كه بيماري به كدام قسمت بدن انتشار يافته است.
پزشك ممكن است از اولتراسونوگرافي، تصويربرداري با تشديد مغناطيسي (MRI) يا توموگرافي كامپيوتري (سيتياسكن) براي اطلاع از انتشار سرطان به عقدههاي لنفاوي يا ساير نواحي در گردن استفاده كند.
پزشك ممكن است از اسكن طبي هستهاي تمام بدن نظير اسكن راديونوكلوئيد يا ساير آزمايشات تصويربرداري ،براي اطلاع از انتشار سرطان تيروئيد به نقاط دوردست بدن استفاده كند.
افراد مبتلا به سرطان تيروئيد مايل هستند تا در تصميمگيري درمانهاي پزشكي خود شركت فعال داشته باشند. آنها ميخواهند تا جايي كه ميتوانند درباره بيماري خود و درمانهاي انتخابي ،مطالبي را بدانند.
هر چند، شوك و تنش بعد از تشخيص،می تواند فكر كردن دربارة هر چيزي را كه بيماران ميخواهند از پزشك بپرسند، را دچار مشكل كند.
ايجاد فهرستي از سؤالات قبل از ملاقات با پزشك كمك كننده است. براي يادآوري هر آنچه كه پزشك ميگويد، بيماران ممكن است يادداشت بردارند يا در مورد استفاده از ضبط صوت سؤال كنند. برخي هم چنين ميخواهند يكي از اعضاء خانواده يا دوستان، هنگام گفتگو با پزشك براي شركت در مباحث، يادداشتبرداري يا فقط گوش دادن، همراه آنها باشد.
پزشك ممكن است بيمار را به پزشكان انكولوژيست ارجاع دهد كه تخصص در درمان سرطان دارند .متخصصيني كه سرطان تيروئيد را درمان ميكنند شامل جراحان، متخصصان غدد، انكولوژيستهاي طبي و انكولوژيست های راديوتراپيست ميباشند.
درمان عموماً در عرض چند هفته بعد از تشخيص شروع ميشود. براي بيماري كه در مورد انتخابهاي درماني با پزشك صحبت ميكند ،زمان كافي براي اخذ نگرشي نو و كسب اطلاعات بيشتر در مورد سرطان تيروئيد، وجود خواهد داشت.
اخذ نگرشي نو
قبل از شروع درمان، بيمار ممكن است نظرات ساير متخصصين را دربارة تشخيص و طرح درماني خود جويا شود. جمعآوري پرونده پزشكي و ترتيب دادن برنامه ملاقات با پزشك ديگر، نسبتاً وقتگير است. راههايي براي پيدا كردن پزشك براي كسب نظر دوم وجود دارد.
پزشك ممكن است بيمار را به يك يا چند متخصص ارجاع دهد. در مراكز سرطان چندين متخصص اغلب به عنوان يك تيم با هم كار ميكنند.
آمادگي براي درمان
پزشك ميتواند انتخابهاي درماني را توصيف كرده و در مورد نتايج موردانتظار ، با هر انتخاب درماني ديگر بحث نمايد. پزشك و بيمار ميتوانند با هم كار كنند و طرح درماني در خور نيازهاي بيمار را ارائه دهند. درمان به عوامل متعددي بستگي دارد كه شامل نوع سرطان تيروئيد، اندازة ندول، سن بيمار و انتشار یا عدم انتشار سرطان می باشد
برخي سؤالات وجود دارد كه بيمار ميتواند قبل از شروع درمان از پزشك بپرسد:
- چه نوع سرطان تيروئيدي دارم؟
- آيا سرطان پخش شده است؟ مرحله بيماري چيست؟
- آيا به آزمايشات بيشتري براي كنترل انتشار بيماري نياز دارم؟
- انتخابهاي درماني من چيست؟ كدام را براي من توصيه ميكنيد؟ و چرا؟
- فوايد هر نوع درمان چيست؟
- هزينة احتمالي درمان چقدر است؟
- چقدر درمان بر فعاليتهای طبيعي زندگي من تأثير خواهد گذاشت؟
- آيا كارآزمايي باليني (مطالعه تحقيقي) براي من مناسب است؟ آيا ميتوانيد كمك كنيد تا يكي را انتخاب كنم؟
افراد نياز ندارند همه سؤالات را در يك زمان و به همه پاسخها هم زمان دست يابند. آنها شانسهاي ديگري براي پرسش از پزشك خود براي توضيح مواردي كه روشن نيست و پرسيدن براي اطلاعات بيشتر خواهند داشت.
روشهاي درماني
افراد مبتلا به سرطان تيروئيد، انتخابهاي درماني متعددي دارند. بسته به نوع و مرحله سرطان تيروئيد، درمان جراحي، يد راديو اكتيو، درمان هورموني، راديوتراپيهاي خارجي يا شيميدرماني مورد استفاده قرار مي گيرد. بعضي از بيماران درمان تركيبي دريافت ميدارند.
پزشك بهترين شخصي است كه درمان هاي انتخابي را توصيف كرده و در مورد نتايج مورد انتظار بحث ميكند. بيمار ممكن است بخواهد با پزشك دربارة شركت در كارآزمايي باليني كه يك مطالعه تحقيقي براي روش درماني تازه است ،صحبت كند.
جراحي : شايع ترين درمان براي سرطان تيروئيد است. جراح ممكن است همه يا بخشي از تيروئيد را بردارد. نوع جراحي به نوع مرحله سرطان تيروئيد، اندازة ندول و سن بيمار بستگي داشته و متفاوت است.
- تيروئيدكتومي كامل :
جراحي براي برداشتن همه تيروئيد، تيروئيدكتومي ناميده ميشود. جراح تيروئيد را از طريق برشي در گردن برميدارد. هم چنين گاهي اوقات عقدههاي لنفاوي مجاور هم برداشته ميشوند.
اگر آسيبشناس در عقدههاي لنفاوي علايم دال بر وجود سرطان پيدا كند به اين معني است كه بيماري به ساير قسمت هاي بدن نيز انتشار يافته است.
گاهي اوقات، جراح ساير بافت هاي گردني درگير توسط سرطان را برميدارد. برخي بيماران كه تيروئيدكتومي كامل شدهاند همچنين يد راديواكتيو يا راديوتراپي خارجي دريافت ميدارند.
- لوبكتومي :
برخي بيماران مبتلا به سرطان تيروئيد فوليكولر يا پاپيلري ممكن است با لوبكتومي درمان شوند. در لوبكتومي ،لوب حاوي ندول سرطاني برداشته ميشود.
هم چنين جراح ،ممكن است بخش باقيمانده تيروئيد يا عقدههاي لنفاوي مجاور را نيز بردارد. برخي بيماران كه لوبكتومي داشتهاند ممكن است درمان توسط يد راديواكتيو يا جراحي اضافي براي برداشتن باقيمانده بافت تيروئيد را ،لازم داشته باشند. اكثر بيماراني كه قسمتي يا همه تيروئيد آنها برداشته شده است، قرصهاي هورمون براي جايگزيني هورمون طبيعي ،دريافت ميكنند.
بعد از شروع جراحي، پزشك ممكن است نياز به جراحي دوباره گردن را براي سرطان تيروئيد منتشر، توصيه نمايد. بيماراني كه اين جراحي را دارند هم چنين ممكن است درمان يد-131 (درمان راديوتراپي خارجي براي درمان سرطان تيروئيد كه پخش شده است ) را دريافت نمايند.
سؤالاتي كه شخص ممكن است قبل از انجام جراحي از پزشك خود داشته باشد :
- چه نوع عمل جراحي خواهم داشت؟
- بعد از عمل چه احساسي خواهم داشت؟
- آيا عوارض جانبي طولانيمدت خواهم داشت؟
- چه موقع به فعاليتهاي طبيعي زندگي برخواهم گشت؟
- جاي زخم شبيه چه چيزي خواهد بود؟
- شانس بهبودي كامل چقدر است؟
- آيا نياز به مصرف قرصهاي هورموني تيروئيد خواهم داشت؟
- چند وقت يكبار ، نياز به كنترل منظم خواهم داشت؟
- در صورت وجود درد چه كاري انجام خواهيد داد؟
- چه مدت در بيمارستان بستري خواهم بود؟
درمان يد راديواكتيو (هم چنين درمان راديويدين نيز ناميده ميشود) :
استفاده از يد راديواكتيو (يد- 131) براي از بين بردن سلولهاي سرطاني تيروئيد در هر جايي از بدن، ميباشد. درمان معمولاً با دوز كم و به صورت خوراكي داده ميشود (كپسول يا مايع) تا مشكلي براي افرادي كه حساسيت به يد دارند، ايجاد نشود. روده يد 131 را جذب كرده و يد وارد گردش خون شده و در سلولهاي تيروئيد تجمع مييابد. سلولهاي سرطاني تيروئيد باقيمانده در گردن و آن هايي كه به ساير قسمتهاي بدن انتشار يافتهاند ،بعد از جذب يد-131 نابود ميشوند.
اگر دوز يد-131 به اندازة كافي پايين باشد، بيمار ميتواند يد-131 را سرپايي دريافت كند. اگر دوز دريافتي بالا باشد پزشك ممكن است براي محافظت سايرين از مواجهه با اشعه، بيمار را در بيمارستان در طي دوره درمان، ايزوله كند.(بيمار ممنوع الملاقات باشد).
بيشتر تشعشعها در چند روز اول دفع ميشوند و طي 3 هفته تنها اثري از يد راديواكتيو در بدن باقي ميماند. بيماران مبتلا به سرطان مدولري تيروئيد يا سرطان آناپلاستيك تيروئيد، يد-131 براي درمان دريافت نميكنند. اين نوع از سرطان تيروئيد ندرتاً به درمان با يد- 131 پاسخ ميدهند.
درمان هورموني
معمولا ، درمان هورمونی قسمتي از طرح درماني براي سرطان فوليكولر و پاپيلري بعد از جراحی است. هنگامي كه بيمار قرص هورمون تيروئيد را دريافت ميكند، رشد هر نوع سلول سرطاني باقيمانده تيروئيد كاهش يافته و شانس عود بيماري كمتر ميگردد.
بعد از جراحي يا درمان با يد-131 بافت تيروئيد برداشته شده يا نابود ميشود افراد مبتلا به سرطان تيروئيد ممكن است نياز به خوردن قرصهاي هورمون تيروئيد براي جايگزيني با هورمون تيروئيد طبيعي داشته باشند.
افراد ممكن است اين سؤالات را دربارة درمان با يد راديواكتيو (يد- 131) يا درمان هورموني از پزشك داشته باشند :
- چرا نياز به اين نوع درمان دارم؟
- اين درمان چگونه عمل ميكند؟
- براي دريافت اين درمان، آيا نياز به بستري بيمارستاني دارم؟
- آيا درمان عوارض جانبي خواهد داشت؟
- اين درمان چقدر طول خواهد كشيد؟
- چه مدت نياز به كنترل منظم خواهم داشت؟
درمان رادياسيون خارجي (راديوتراپي نيز ناميده ميشود):
استفاده از اشعه با انرژي بالا براي نابود كردن سلولهاي سرطاني ميباشد. يك دستگاه بزرگ اشعهها را به گردن يا قسمتي از بدن كه سرطان پخش شده است، هدايت ميكند.
راديوتراپي، درمان موضعي است و سلولهاي سرطاني را تنها در موضع درمان شده، تحت تاثير قرار ميدهد. راديوتراپي بطور عمده در افراد مبتلا به سرطان تيروئيد پيشرفته استفاده ميشود كه به درمان يد راديواكتيو پاسخ نميدهند. براي درمان راديوتراپي بيمار به بيمارستان يا كلينيك مراجعه مي كند (معمولاً 5 روز در هفته براي چندين هفته). اين درمان براي برطرف كردن درد و ساير مشكلات استفاده ميشود.
سؤالاتي كه ممكن است شخص قبل از انجام راديوتراپي ،از پزشك خود داشته باشد :
- چرا به اين نوع درمان نياز دارم؟
- چه موقع درمان شروع خواهد شد؟
- چه موقع درمان خاتمه مييابد؟
- چه احساسي طي درمان خواهم داشت؟
- عوارض جانبي درمان چه ميباشد؟
- چه اقداماتي براي مراقبت از خود، طي درمان ميتوانم انجام دهم؟
- آيا قادر به ادامة فعاليت طبيعي، طي درمان خواهم بود؟
- تا چه مدت نياز به كنترل منظم خواهم داشت؟
شيميدرماني
شيميدرماني به عنوان درمان سيستميك شناخته ميشود زيرا دارو وارد گردش خون شده و در تمام بدن پخش ميشود. شيميدرماني، استفاده از داروها براي نابود كردن سلولهاي سرطاني است كه براي درمان سرطان تيروئيد استفاده ميشود.
در برخي بيماران شيميدرماني ممكن است با راديوتراپي تركيب شود.
بيماران ممكن است اين سؤالات را دربارة شيميدرماني با پزشك خود مطرح نمايند:
- چرا به اين درمان نياز دارم؟
- شيميدرماني چگونه عمل ميكند؟
- آيا عوارض جانبي خواهد داشت؟ چگونه با اين عوارض مقابله كنم؟
- چه مدت تحت درمان خواهم بود؟
- تا چه مدت نياز به كنترل منظم خواهم داشت؟
عوارض جانبي درمان
از آنجايي كه درمان سرطان به سلولها و بافتهاي سالم آسيب ميرساند ،گاهي اوقات عوارض جانبي ناخواسته رخ ميدهد. اين عوارض جانبي به عوامل متعددي بستگي دارد كه شامل نوع و وسعت درمان ميباشد. عوارض جانبي درمان براي هر بيمار مشابه نبوده و حتي ممكن است از يك دورة درماني تا دورة بعدي متفاوت باشند.
قبل از شروع درمان تيم مراقب سلامتي، عوارض جانبي ممكن را توضيح داده و راههايي را براي كمك به بيماران براي مراقبت و درمان عوارض جانبي، پيشنهاد ميكند.
جراحي
بيماران اغلب براي چند روز اول بعد از جراحي ناراحت هستند. با وجود اين، دارو معمولاً ميتواند درد آن ها را كنترل كند. بيماران بايستي در بيان تسكين درد خود به پزشك يا پرستار، راحت باشند.
همچنين احساس خستگي و ضعف در بيماران شايع است. مدت زمان بهبودي در هر بيمار متغير است. بعد از جراحي برداشتن تيروئيد و اعضاء و بافتهاي مجاور آن نظير غدد پاراتيروئيد، بيمار نياز به دريافت دارو (هورمون تيروئيد) يا ويتامين و مكملهاي معدني (ويتامين D و كلسيم) جهت جايگزيني عملكرد از دست رفته اين اعضاء دارد. در تعداد كمي از موارد ،اعصاب و عضلات خاصي ممكن است آسيب ديده يا طي جراحي برداشته شوند. اگر اين اتفاق رخ دهد، بيمار ممكن است مشكل صوتي داشته و يا يك شانه نسبت به شانه ديگر پائين تر باشد.
درمان يد راديواكتيو ( يد- 131)
برخي از بيماران در روز اول درمان با يد- 131، تهوع و استفراغ دارند. بعد از جراحي ،بافت تيروئيد باقي مانده در گردن ممكن است متورم شده يا دردناك شود. اگر سرطان تيروئيد به ساير قسمت هاي بدن پخش شده باشد، يد-131 تجمع يافته، ممكن است باعث درد و تورم شود.
هم چنين، بيماران ممكن است خشكي دهان يا از دست دادن حس چشايي يا بويايي را براي مدت كوتاهي بعد از درمان با يد- 131 داشته باشند.
در طي درمان، بيماران تشويق به آشاميدن مقدار زياد آب و ديگر معايعات ميشوند، چون دريافت مايعات زياد به دفع سريعتر يد- 131 از بدن كمك ميكند و تماس مثانه با يد-131 كاهش مييابد. چون درمان يد راديواكتيو ،سلولهاي سازنده هورمون تيروئيد را نابود ميكند لذا بيماران براي جايگزيني هورمون طبيعي ، نيازمند مصرف قرصهاي هورمون تيروئيد مي باشند.
يك عارضه جانبي در مرداني كه دوز بالاي يد- 131 را دريافت ميدارند، از دست دادن باروري است. در زنان، يد-131 باعث ناباروري نميشود ولي برخي پزشكان پيشنهاد ميكنند تا يك سال بعد از دريافت درمان يد- ،131 ، زنان از حاملگي اجتناب نمايند. محققين گزارش كردهاند تعداد كمي از بيماران ،سال ها بعد از درمان با دوز بالاي يد-131، دچار لوسمي (سرطان خون) شدهاند.
درمان هورموني
قرصهاي هورموني تيروئيد ندرتاً باعث بروز عوارض جانبي ميشوند. با وجود اين تعداد كمي از بيماران دچار بثورات شده يا مقداري از موهاي خود را طي ماههاي اول درمان ،از دست ميدهند.
پزشك در طول ملاقات هاي پي گيري ، بايد به دقت سطح خوني هورمون تيروئيد را پايش كند. زیادی هورمون تيروئيد ممكن است باعث كاهش وزن، احساس گرمي و تعريق در بيماران شود. هم چنين ممكن است باعث درد قفسة سينه، كرامپ (پيچش شكمي) و اسهال شود. (اين حالت را هيپرتيروئيديسم مينامند.)
اگر سطح هورمون تيروئيد خيلي پايين باشد بيمار دچار افزايش وزن، احساس سرما و پوست و موي خشك خواهد شد. (اين حالت را هيپوتيروئيديسم مينامند.)
راديوتراپي
اين درمان ممكن است منجر به خستگي زياد بيمار در طول درمان شود. استراحت مهم است اما پزشكان توصيه ميكنند بيماران تا حد ممكن فعال باقي بمانند. هنگام دريافت راديوتراپي معمولاً پوست ناحيه تحت درمان سرخ، خشك و دردناك ميشود. وقتي گردن بيمار تحت راديوتراپي ميباشد بيمار ممكن است احساس خشونت صدا نموده و يا دشواري بلع داشته باشد.
ساير عوارض جانبي بستگي به ناحية تحت درمان دارد. اگر شيميدرماني در همان موقع داده شود، عوارض جانبي بدتر خواهد شد. پزشك ميتواند راههايي را براي آسان تر كردن تحمل اين مشكلات پيشنهاد كند.
شيميدرماني
عوارض جانبي شيميدرماني بستگي به داروهاي خاص مصرف شده دارد. عمدهترين عوارض جانبي شامل تهوع، استفراغ، زخم دهان، از دست دادن اشتها و از دست دادن موها مي باشد. برخي عوارض جانبي با داروها برطرف ميشوند.
مراقبت هاي پي گيري
مراقبت هاي پي گيري بعد از درمان سرطان تيروئيد ،بخش مهمي از طرح درماني بيماران مي باشد. با كنترل منظم دورهاي، تغييرات در سلامتي مورد توجه قرار گرفته و با حداكثر سرعت ممكن، مشكلات بیمار پيدا و درمان ميشوند. كنترل دورهاي منظم شامل معاينة بدني دقيق، عكسبرداري با اشعة ايكس و ساير آزمايشات تصويربرداري نظير اسكن طب هستهاي و آزمايشات آزمايشگاهي (نظير آزمايش خون براي تعيين سطح كلسيتونين) ميباشد. پزشك ميتواند برنامه هاي پي گيري را ،براي تعيين اينكه بيمار چند مرتبه يكبار پزشك را ملاقات كند و چه آزمايشهايي لازم است ،براي بيمار توضيح دهد.
سئو سایت | کاشت مو تهران | صندلی پلاستیکی ناصر | مزوتراپی تهران