دسته بندی: دیابت » سر فصل های مهم دیابت
سر فصل های مهم دیابت
بیماران عزیزم جهت مطالعه هر کدام از سرفصل های زیر
روی عنوان مربوطه کلیک کنید:
معاینه چشم در بیماران مبتلا به دیابت
چربی خون بالا در بیماران مبتلا به دیابت
عوارض کلیوی در بیماران مبتلا به دیابت
شانه منجمد( درد شانه دیابتی غیر قلبی)
اختلالات جنسی در زنان مبتلا به دیابت
نارسایی جنسی در بیماران مبتلا به دیابت
نحوه اندازه گیری قند خون با دستگاه چک قند در منزل
دکتر علیرضا عارف زاده
متخصص داخلی
فوق تخصص غدد
دسته بندی: آموزش بیماران » آموزش بیماران مبتلا به دیابت » کنترل دیابت
کنترل دیابت
اساس کنترل دیابت:
کنترل دیابت بر رعایت 8 اصل اساسی استوار است:
1–آموزش صحیح بیماران
2-تغذیه صحیح و مشاوره تغذیه
3-ورزش و فعالیت بدنی
4- کنترل و چک مرتب قند خون در منزل توسط بیماران دیابتی
5-کاهش استرس و روان درمانی بالاخص در سنین پایین
6-مراجعه مرتب به پزشک فوق تخصص غدد و مانیتورینگ مرتب بیمار
7- داشتن خواب و استراحت شبانه
8-دارو درمانی
الف. آموزش بیماران:
حدود 8-7%از مردم ایران به دیابت مبتلا هستند یعنی حدود4 تا 5 میلیون در ایران
به دیابت مبتلا می باشند و حدود نیمی ازانها از ابتلای خود خبر ندارند.
پس اولین آموزش چک آپ قند خون در افراد با ریسک بالا است.
توصیه می شود افرادی که هیچ سابقه دیابت در خانواده ندارند
از سن 35 سالگی به بالا (طبق گایدلاین ADA 2023)حتما" اسکرینینگ دیابت انجام شود.
در افراد با سابقه خانوادگی مثبت و افراد دارای ریسک بالا
از ابتدای مراجعه به پزشک این کار انجام شود.
ب.تغذیه صحیح :
1) مراجعه به متخصص تغذیه و رعایت رژیم غذایی:
توجه شود که کالری بالای غذا در افزایش قند خون بسیار نقش دارد
و صرفا" شیرینی غذا نیست و چون جهت تعیین کالری غذا نیاز به مشاوره تغذیه
است حتما" لازم است مشاوره تغذیه انجام شود.
در اینجا ما صرفا" به چند اصل مهم تغذیه ای می پردازیم:
1)افزایش مصرف فیبر
فیبر بخشی اساسی و ضروری از یک رژیم غذایی دیابتی است.
فیبر نامحلول فرآیند های گوارشی را آرام کرده واز جذب سریع قند به داخل خون
خود داری میکند.
فیبربالای غذا می تواند سطوح چربی خون را کاهش داده و
تنظیم گلوکز خون را بهبود ببخشد.
مقدار مصرف فیبر بین 25 تا 40 گرم در روز توصیه شده است.
فیبر باعث احساس سیری در فرد می شود و از پرخوری بیماران جلوگیری می کند.
2) مصرف سالاد وسبزیجات:
سبزیهای تازه مثل کاهو, اسفناج، جعفری، سبزی خوردن و گوجه فرنگی، خیار،
کدوی خورشتی و بامیه خورشتی و البته آب پز ( بخار پز) نه سرخ شده، کرفس،
انواع کلم، کاهو، پیاز، سیربه مقدار بسيارکم قند و نشاسته دارند.
سبزيجات حاوی فيبر فراوان هستند که همان طور که اشاره شد می توانند باعث دیر جذب شدن
قند و نشاسته غذاها شوند و لذا باعث می شوند که افزايش قند خون بلافاصله بعد از مصرف غذا رخ ندهد.
3) قطع سیگار و الکل:
این کار برای بیماران مبتلا به دیابت، به ویژه دیابت نوع 2، بسیار مضر است.
سیگار کشیدن موجب تنگی رگ های خونی می شود که گردش خون به اندام ها را محدود می سازد.
همچنین بر طبق مطالعات جدید سیگار کشیدن مقاومت به انسولین را افزایش می دهد و
خود افزایش قند خون را به دنبال خواهد داشت.
مصرف الکل هم افزایش قند و چربی را به دنبال دارد.
4) عدم مصرف غذاهای پخت شده در رستوران ها و
فست فود و ساندویچ و پیتزا:
پختن غذا در خانه بهترین انتخاب برای بیماران مبتلا به دیابت است.
این بیماران باید از خوردن فست فودها و غذا در رستوران را اجتناب کنند.
چرا که این غذاها کالری بالا داشته و قند خون را بالا می برند.
5) عدم مصرف نوشابه و دلستر و قهوه و چای با قند های ساده:
فنجان های قهوه و چای جذاب در کافی شاپ ها اغلب حاوی شکر فراوان هستند
که می توانند منجر به افزایش قند خون شوند.
همین طور نوشابه ها و دلستر و آب میوه های صناعی
اغلب اغلب حاوی قند فراوان هستند که می توانند منجر
به افزایش قند خون شوند.
6) عدم مصرف روغن فراوان و سرخ کردنی ها:
مصرف روزانه روغنها و چربيها در غذا به اندازه بسیار کم باشد
و از غذاهاي سرخ کرده استفاده نشود.
روغن کالری بالا دارد و در افزایش قند خون نقش دارد.
مصرف روغنهاي گياهي بهتر از روغنهاي
حيواني است.
مصرف روغنهاي حيواني و جامد باعث افزايش چربي خون و ايجاد بيماريهاي قلبي در بزرگسالي ميشود.
7) کاهش مصرف نشاسته و قند های ساده:
مواد نشاسته دار مثل نان برنج سیب زمینی و ماکارونی
به شدت قند خون را بالا می برند همین طور قند های ساده
مثل شکر و قند همراه چای.
اگر نمی توانید چای را بدون قند بخورید می توانید یک عدد توت خشک،به جای
قند، با یک فنجان چای مصرف کنید.
8) عدم مصرف نمک در غذا:
توجه کنید که نان های ایرانی به اندازه کافی نمک دارند و
و نمک مورد نیاز بدن شما را فراهم می کنند.
لذا توصیه می شود از اضافه کردن نمک به غذا خودداری کنید.
9)مصرف آب فراوان روزانه بالاخص در کودکان
10) عدم استفاده از سس مایونز در کنار سالاد:
به جای مصرف سس از ماست کم چرب و لیمو ترش طبیعی استفاده کنید.
11) مصرف شیر و لبنیات کم چرب و استفاده از نور آفتاب:
در تحقیقات جدید مشخص شده کمبود ویتامین دی با مقاومت به انسولین همراهی دارد
لذا شیر و لبنیات کم چرب به صورت روزانه مصرف شود و از نور آفتاب هم استفاده شود.
چند نکته مهم:
الف. دوغ های آماده اکثر مواقع داراي مقداري قند هستند
و در دیابت مصرف آن ها توصيه نمي شود.
ب. لبنیات پر چرب مصرف نشود.
امروزه اکثر لبنیات دارای چربی بالا حاوی روغن پالم هستند
که دارای عوارض قلبی عروقی است.
ضمنا" لبنیات پر چرب دارای کالری بالا هستند
که باعث افزایش قند خون می شود.
12) گوشت و مواد پروتئینی:
از گوشتهاي کم چرب بالاخص گوشت سفید(مرغ بدون پوست و ماهی سالمون نروژی)
استفاده شود.
اين مواد حاوی پروتئین و آهن هستند و لازم است روزانه مصرف شوند و هيچ گونه کربوهيدراتي ندارند.
از مصرف گوشت های قرمز با چربی فراوان بپرهیزید.
3-ورزش و فعالیت بدنی:
بعد از خوردن هر وعده غذا نخوابید و نیم تا یک ساعت راه بروید.
در واقع با راه رفتن کالری غذا می سوزد و به کنترل قند کمک می شود.
ورزش و پیاده روی مرتب روزانه در برنامه شما باشد.
4- کنترل و چک مرتب قند خون در منزل توسط بیماران دیابتی:
بیماران دیابتی بهتر است قندهای خود را در منزل چارت کنند
مطابق الگوی زیر:
|
تاریخ |
ناشتا
|
دوساعت بعدازصبحانه |
قبل نهار |
دوساعت بعدازنهار |
قبل شام |
دوساعت بعد شام |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
بیمارانی که مبتلا به دیابت هستند جهت پیشگیری از
عوارض دیابت باید قندهای خود را در رنج زیر حفظ کنند:
1-قند ناشتا بین 80mg/dl تا 130mg/dl
2-قند غیر ناشتا یا دو ساعت پس از غذا زیر 180mg/dl
5-کاهش استرس و روان درمانی بالاخص در سنین پایین:
آیا می دانید استرس و مشکلات عصبی قند خون شما را بالا می برد؟
منابع استرس می تواند فیزیکی ، مانند آسیب یا بیماری یا می توانند روانی،
مانند مشکلات در ازدواج ، شغل ، بهداشت ، و یا امور مالی باشند.
هنگامی که استرس رخ می دهد ، بدن آماده برای اقدام است.
در افرادی که مبتلا به دیابت ، پاسخ به استرس به خوبی کار نمی کند و
ترشح هورمون هایی شبیه کاتکول آمین ها قند را به شدت بالا می برد.
منابع استرس بسیاری از تهدیدات طولانی مدت هستند.
هورمونهای استرس برای مقابله با خطر کوتاه مدت طراحی شده اند.
ولی ، استرس طولانی مدت می تواند منجر به سطح قند خون بالا در دراز مدت شود.
بسیاری از منابع در دراز مدت استرس روانی هستند.
ذهن شما گاهی اوقات به یک رویداد بی ضرر واکنش نشان می دهد مانند
استرس های فیزیکی و حتی استرس های روانی ساده مثل گیر کردن در ترافیک.
افراد تحت استرس ممکن است مراقبت خوب از خود نداشته باشند.
دانشمندان اثرات استرس بر سطح گلوکز در حیوانات و انسان ها پرداخته اند.
موش های دیابتی تحت استرس جسمی یا روانی قند خون بالا دارند .
راه هایی برای مبارزه با استرس نیز وجود دارد:
شروع یک برنامه ورزشی و یا پیوستن به یک تیم ورزشی .
پیوستن به یک باشگاه یا حتی کارهای ساده در منزل مثل رقص .
شروع یک سرگرمی جدید و یا یادگیری یک مهارت جدید است .
داوطلب شدن برای کار در امور خیریه و یا بیمارستان.
آموزش برای استراحت
راه های زیادی برای کمک به خودتان برای استراحت وجود دارد :
تمرینات تنفسی
بنشینید یا دراز بکشید و یک نفس عمیق بکشید.
نگه داشتن تنفس و استراحت به مدت 5 تا 20 دقیقه در یک زمان.
انجام تمرینات تنفس حداقل یک بار در روز .
آرامش درمانی
در این روش، که شما می توانید در یک کلینیک آموزش ببینید.
ورزش
جایگزینی افکار بد باافکار خوب
گاهی اوقات استرس می تواند آنقدر شدید باشد که
شما احساس ضعف کنید.
مشاوره و یا روان درمانی ممکن است کمک کند.
صحبت کردن با یک درمانگر ممکن است به شما کمک کند.
شما ممکن است راههای جدید مقابله با استرس و یا راه های جدید
به تغییر رفتار خود را یاد بگیرید.
اینجانب با بسیاری از بیماران دیابتی روبرو شده ام که سابقه فامیلی مثبت دیابت
نداشته اند ولی متعاقب یک استرس و مشکل روحی و عصبی در زندگی دچار دیابت شده اند.
6-مراجعه مرتب به پزشک فوق تخصص غدد و مانیتورینگ مرتب بیمار:
پزشک فوق تخصص غدد با معاینات و آزمایشات لازم و در صورت نیاز ارجاع
به چشم پزشک و سایر اقدامات دیگر به کنترل قند خون شما اقدام میکند
و جلوی عوارض دیابت را میگیرد.
7- داشتن خواب و استراحت شبانه:
بی خوابی شبانه باعث نوسانات قند خون و بالا رفتن قند ناشتا می شود.
8-دارو درمانی:
تجویز دارو یا انسولین با نظر پزشک فوق تخصص غدد.
نویسنده و گرد آوری: دکتر علیرضا عارف زاده.
فوق تخصص غدد.
دسته بندی: بیماریهای غدد » تیرویید » پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید یا هایپرتیروئیدیسم:
نوعی بیماری غده تیروئید است که در آن تیروئید بیش از مقدار طبیعی هورمون ترشح می کند.
هورمونهای غده تیروئید شامل تیروکسین یا T۴و T۳هستند. در اینحالت علائمی از بیماری از جمله تپش تند قلب، کاهش وزن، تعریق، عدم تحمل به گرما،لرزش و ناآرامی نمایان می شوند.
پرکاری تیروئید بر اثر فعالیت بیش از حد طبیعی غده تیروئید که هورمون های مترشحه از آن در تنظیم تمام کارهای بدن نقش دارند، بروز می کند. درنتیجه این فعالیت بیش از حد، تولید هورمون های تیروئید افزایش می یابد.
شایعترین نوع پرکاری تیروئید، بیماری گریوز نامیده می شود. پرکاری تیروئید در افراد بزرگسال ۲۰ تا ۵۰ ساله و بیشتر در زنان شایع است. در این بیماری، تیروئید بسیار فعال است و تیروکسین خیلی زیاد تولید می کند که درصورت شدتیافتن به آن "تیروتوکسیکوز" می گویند.
این عارضه در زنان بیشتر از مردان بروز می کند. نشانه های آن شامل اضطراب، تپش قلب، کاهش وزن، افزایش اشتها، عدم تحمل گرما، اسهال، و اختلالاتقاعدگی است.
همانطور که گفته شد؛ شایعترین شکل پرکاری تیروئید بیماری گریوزاست. این مشکل یک بیماری خودایمنی است که در آن بدن پادتن هایی تولید می کند. اینپادتن ها تیروئید را وادار به تولید تیروکسین بیشتری در اشخاص مبتلا به بیماری گریوز چشمها بطور غیرعادی بیرون میزنند و پوست ساق پا ورم می کند. عوامل بروز پرکاری های تیروئید می تواند بر اثر یکتومور خوش خیم در تیروئید یا یک گواتر چند نودولی بروز کند
علل بیماری:
سابقه خانوادگی ابتلا به پرکاری تیروئید، استرس ، جنسیت زن وسایر اختلالات ایمنی از عوامل تشدید کننده این بیماری هستند .
در موارد نادر، تیروئید می تواند بر اثر یک عفونت ویروسی که به آن تیروئیدیت می گویند، پرکار شود. این بیماری که التهاب تیروئید است، می تواندباعث آزاد شدن تیروکسین ذخیره شده، شود.
علائم:
علایم عمومی پرکاری تیروئید شامل کاهش وزن سریع علی رغم افزایش اشتها و حتی مصرف زیاد غذا است، البته در افراد مسن ممکن است افزایش وزن دیده شود.
تعریق بیش از حد، ضعف عضلانی، لرزش بخصوص در دستها و تنشهای غیرارادی، افزایش حساسیت و تحریک پذیری نسبت به گرما و احساس گرما یا داغی از دیگرعلائم این بیماری هستند.
هم چنین ؛ علائم عصبی این بیماری شامل بی حوصلگی و تحریک پذیری شدید، کاهش تمرکز، ایجاد حالات و تنش های عصبی، اضطراب و نگرانی و بیقراری قابل توجه و اختلال خواب هستند.
بعلاوه علائم قلبی پرکاری تیروئید عبارت از تند، نامنظم وکوبنده بودن ضربان قلب و افزایش ضربان قلب و تپش قلب به دنبال انجام کارهای معمول وافزایش فشار خون هستند..
دیگر علائم این بیماری شامل علائم چشمی مثل مشکلات بینایی و دوتا دیدن و بیرون زدگی غیرطبیعی کره چشم، علائم موضعی تیروئید مانند گواتر یا بزرگشدن غده تیروئید، علائم گوارشی آن مثل تغییر حرکات طبیعی روده بزرگ، اسهال و گاهی یبوست، علائم پوستی همچون خارش پوست و ریزش مو هستند.
درمان:
به طور معمول از یدرادیواکتیو، داروهای ضد تیروئید و در برخی موارد از روش های جراحی برای برداشتن بخشی از غده تیروئید استفاده می شود ضمن این که باید توجه داشت در هر یک از این روش های درمانی، تغییر شیوه زندگی، تغییر و اصلاح رژیم غذایی و تطابق فعالیت می تواند در بهبودی بیماران نقش بسیار موثری داشته باشد.
بیمار تحت درمان با ید را باید از نظر تظاهرات مسمومیت با ید (یدیسم) زیر نظر گرفت ودر صورت بروز علایم مصرف ید را بلافاصله متوقف کرد.
علایم یدیسم عبارتند از:تورم مخاط دهان.ترشح بیش از حد بزاق.حالت سرماخوردگی و بثورات جلدی.
تغذیه در پرکاری تیروئید:
1-از آنجا که میزان انرژی مورد نیاز در این شرایط ۶۰-۵۰ درصد درصد افزایش می یابد،بیماران باید از رژیم پرکالری (حدود ۴۰ کیلوکالری به ازای هر کیلوگرم وزن بدن)استفاده نمایند. بهتر است بیماران تعداد وعده های غذایی را افزایش دهند و در مقابل،از حجم هر وعده مقداری کم کنند.
2-دریافت پروتئین نیز باید بین 75/1 – ۱ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن افزایش یابد. گنجاندن تخم مرغ، گوشت قرمز، گوشت ماکیان و ترکیب غلات و حبوبات در رژیم غذایی برای تأمین نیاز پرو تئینی توصیه می شود. در صورت تخلیه ی ذخایر پروتئینی بدن، استفاده از مکمل های پروتئینی به ویژه قبل و بعد از عمل جراحی زیر نظر متخصص تغذیه، می تواند مفید باشد.
3-با توجه به افزایش نیاز به ویتامین ها، استفاده از مکمل ویتامین C، ویتامین B کمپلکس خصوصاً ویتامین های B1 ، B2 ،و B12 همراه رژیم غذایی بسیار مفید می باشد. به طور کلی استفاده از مولتی ویتامین و مولتی مینرال توصیه می شود. منابع غذایی ویتامین های فوق که باید در رژیم غذایی اینبیماران گنجانده شوند عبارت اند از: انبه، مرکبات ، کیوی ، شیر وفرآورده های آن، سبزیجات سبز رنگ، جوانه ی حبوبات و ماهی.
4-از مصرف زیاد ید پرهیز شود. لازم به ذکر است از آن جا که بعضی از مکمل های ویتامینی و مواد معدنی، دارای مقادیری ید نیز هستند، مبتلایان به پرکاری تیروئید، باید ازمصرف این قبیل مکمل ها و هرگونه مکمل ید پرهیز کنند.
5- مصرف کلیه ی غذاها و نوشیدنی های تحریک کننده مانند شکلات، نوشیدنی های کافئین دار( مانند چای ، قهوه ،کولا) و همچنین کشیدن سیگار باید در این بیماران محدود شود.
نویسنده:دکتر علیرضا عارف زاده
فوق تخصص غدد،رشد،دیابت،تیروئید.
سئو سایت | کاشت مو تهران | صندلی پلاستیکی ناصر | مزوتراپی تهران
